«byudjet hisobi va g’aznachiligi ishi» kafedrasi «byudjet hisobi» fanidan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
«BYUDJET HISOBI VA G’AZNACHILIGI ISHI» kafedrasi
«BYUDJET HISOBI» fanidan

KURS ISHI

MAVZU: Byudjet tashkilotlarida nazoratning turlari, usullari va yo’nalishlari

BAJARDI: BPI-60 gurux talabasi
Rustamov Bekmurod
Ilmiy rahbar: dots. v.b. D.Tashmuxamedova

Kurs ishi taqrizga topshirilgan sana «____» _______2022 y.		Kurs ishi taqrizdan qaytarilgan sana «____» _______2022 y.
Kurs ishi himoya qilingan sana «____» _______2022 y. Baho «_____» _________	___________(imzo) ___________(imzo) ___________(imzo)	Komissiya a’zolari: __________________ __________________ __________________

TOSHKENT – 2022
REJA:

	KIRISH……………………………………………………….	3
1	Byudjet tashkilotlarida moliyaviy nazorat tushunchasining mohiyati, ahamiyati va zarurligi . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .	5
2	Moliyaviy nazoratning obyekti va subyektlari. . . . . . . . . . . . . . . .	13
3	Davlat moliyaviy nazoratining turlari va amalga oshirish shakllari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..	31
	XULOSA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
	FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI . . . . . . . .	42

KIRISH
Kurs ishining dolzarbligi. Hozirgi kundagi jahondagi moliyaviy globallashuv sharoitida mamlakatimizda yurtboshimiz SH.M.Mirziyoyev tomonidan amalga oshirilayotgan progressiv mak­roiqtisodiy va faol investitsiya siyosati natijasida, shuningdek O’zbekiston davlat moliyasi sohasini yanada takomillashtirish, davlat moliyasining iqtisodiyotdagi rolini yanada oshirish, hozirgi kunda jahon iqtisodiyotida yuz berayotgan global inqiroz holatlariga qaramasdan, mamlakatimiz iqtisodiyotining yuqori barqaror o’sish sur’atlari va makroiqtisodiy mutanosiblik ta’minlanmoqda. Xususan, bozor iqtisodiyotiga o‘tgan ko‘pchilik rivojlanayotgan mamlakatlar singari O‘zbekistonda ham iqtisodiyotni rivojlantirishda bosh islohotchi davlat hisoblanadi. Shu o‘rinda davlat o‘z oldida turgan funksiya va vazifalarini bajarishda moliyalashtirish manbaasi sifatida davlat byudjeti, davlat maqsadli jamg‘armalari hamda davlat krediti tizimlariga alohida e‘tibor qaratmoqda. Buning yaqqol isboti sifatida, davlatimiz rahbari farmoni bilan tasdiqlangan 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida “xarajatlarning ijtimoiy yo‘naltirilganini saqlab qolgan holda Davlat byudjetining barcha darajalarida mutanosiblikni ta’minlash, mahalliy byudjetlarning daromad qismini mustahkamlashga qaratilgan byudjetlararo munosabatlarni takomillashtirish”¹ kabi muhim vazifalarga alohida e’tibor qaratilgan.
Mustaqil mamlakatimiz davlat moliyaviy nazorati sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida zamonaviy jahon andozalariga va talablariga mos keladigan moliya tizimi hamda bozor infratuzilmasi bosqichma-bosqich shakllantiril­moqda, davlat moliya sohasini yanada erkinlashtirishga qaratilgan qator qonunchilik tashabbuslari va ulardan kelib chiquvchi muhim chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Xususan, respublikamizda davlat moliyaviy nazorati tizimini tartibga solish, bu tizimni yanada rivojlantirish hamda takomillashtirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 14-fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasi davlat byudjeti xarajatlarining samaradorligini yanada oshirish va davlat moliyaviy nazorati organlari faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risida” PQ-128 sonli Qarori hamda ushbu qarorning ijrosini ta‘minlash uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 24-martda “Moliya vazirligi huzurida davlat moliyaviy nazorati inspeksiyasi faoliyatini tashkil etish hamda byudjet tashkilotlarida moliyaviy nazoratni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 129-sonli qarori hamda qabul qilindi. Ushbu qonunchilik hujjatlarida “davlat moliyaviy resurslarini samarali boshqarish hamda byudjet mablag‘laridan maqsadli va oqilona foydalanish ustidan davlat moliyaviy nazorati tizimini takomillashtirish”² uchun qator chora-tadbirlar belgilandi.
Ushbu islohotlarning uzviy davomi sifatida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-yanvardagi “2022-2026 yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning Taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida” PF-60-sonli Farmoni qabul qilindi hamda “Davlat byudjeti taqchilligini qisqartirish va 2023-yildan yalpi ichki mahsulotga nisbatan uning 3 foizdan oshib ketmasligini ta’minlash”³ kabilar ustuvor vazifalar etib belgilandi.