Buzuqlar organizmiga kaltsiy-fosfor minerallariva

---

Journal of Advanced Research and Stability
Volume: 02 Issue: 03 | 2022
ISSN: 2181-2608 
www.sciencebox.uz/ 
42 
BUZUQLAR ORGANIZMIGA KALTSIY-FOSFOR MINERALLARIVA
D VITAMININING TASIRINI O’RGANISH 
Rejepbayev Joshqin Egamberganovich 
Tayanch doktorant,
Samarqand Veterinariya Meditsinasi Instituti Nukus Filiali 
Farmonov Nizom Ochilovich 
SamVMI, V.F.N., Dotsent., Samarqand Veterinariya Meditsinasi Instituti Nukus Filiali 
Абатбаева Айгул Муратбай қизи 
Талаба, Samarqand Veterinariya Meditsinasi Instituti Nukus Filiali 
Annotatsiya
: Maqolada Qoraqolpoqiston respublikasi Elliqqalla Tumani Toza-Amirabotda 
joylashgan "Amir oq chashma " MCHJ sharoitidagi qora va qizil-ola semintal zotiga mansub 
buzoqlarda vitamin D va Ca, P mineral moddalarining yetishmasligi kasalliklarini aniqlash 
uchun o’tkazilgan tajribalarining natijalari keltirilgan. 
Kalit so’zlar:
Vitamin, mineral, parazit, 10% kaltsiy xlorid eritmasi, Kalsiferol, D3 vitamini, 
mikro element, makro element, komponent, metabolizm, depressiya, zootexnik, gigienik, 
rezorbsiya, kaltsiy, fosfor. 
Kirish.
Modda almashinishini buzilishini aniqlash juda katta ahamiyatga ega. Chunki yil 
davomida qoramollarning 20%, qo’y, echkilarning 35%, cho’chqalarning 40% modda 
almashinishi buzilishi bilan kasallanadi. Hozirgi davrda ushbu ko’rsatkichlar soni oshib 
bormoqda.
Modda almashinishini buzilishi hayvonlarda uzoq muddat klinik belgilarsiz kechib, hayvon 
o’sish va rivojlanishidan qoladi, mahsuldorligi pasayib, rezistentligi susayib, kasalliklarga 
chidamsiz bo’lib qolishi natijasida uning mahsuldorligi kamayadi va katta iqtisodiy zarar 
keltiradi. Iqtisodchilarning hisobiga ko’ra modda almashinuvidan keladigan zarar hamma 
yuqumli-yuqumsiz kasalliklardan keladigan zarardan ko’p. 
Hozirga vaqtda modda almashinuvining buzilishini aniqlash veterinariya fanida eng murakkab, 
eng qiyin va to’ligicha hal qilinmagan muammolardan biri hisoblanadi. 
Modda almashinuvi buzilishini aniqlashning o’ziga xos xususiyatlari mavjud. 
1.
Modda almashinuvi buzilishiga diagnoz qo’yish uchun veterinariya vrachi juda ko’p fanlarni 
to’ligicha egallagan bo’lishi kerak.
2.
Organizmda ayrim modda almashinishi turlari bo’lmasdan, bir butun modda almashinuvi 
mavjuddir. Shuning uchun bir turdagi modda almashinuvining buzilishi albatta ikkinchi 
turdagi modda almashinuvining buzilishiga olib keladi. 
3.
Organizmdagi hamma azolar va sistemalar bir-biri bilan va modda almashinuvi bilan bog’liq. 
Shuning uchun har qanday a’zo va sistema kasalliklari o’z navbatida modda almashinuvi 
(kasalliklar) ga olib keladi. 
Diagnoz qo’yish uchun modda almashinuvi buzilishining rivojlanishini, keltirib chiqaradigan 

---