Buyuk ipak yo’lining milliy madaniyatimizga ta`siri mundarija: kirish asosiy qism



Download 0,89 Mb.
bet6/6
Sana09.06.2022
Hajmi0,89 Mb.
#648666
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
IPAK YO`LI SLAYD

Zo‘r berib tashviqot qilinishi natijasida Moniylik dini hali Moniy hayotlik vaqtidayoq nafaqat Eron, balki, Mesopotamiya, Kichik Osiyo, Rim, Sharqqa va O‘rta Osiyo hududlariga yoyildi. Moniyning o‘zi shunday ta’kidlar edi: “Mening dinim har bir davlatga va har qanday tilda tushunarli bo‘ladi va uzoq o‘lkalarga yoyiladi”.

  • Zo‘r berib tashviqot qilinishi natijasida Moniylik dini hali Moniy hayotlik vaqtidayoq nafaqat Eron, balki, Mesopotamiya, Kichik Osiyo, Rim, Sharqqa va O‘rta Osiyo hududlariga yoyildi. Moniyning o‘zi shunday ta’kidlar edi: “Mening dinim har bir davlatga va har qanday tilda tushunarli bo‘ladi va uzoq o‘lkalarga yoyiladi”.

Moniy ta’limoti Erondagi hukmron doiralar va zardo‘shtiylik kohinlar orasida qattiq noroziliklarga sabab bo‘lganligi tufayli podsho Varaxron I davrida (273-276 yy.) Moniy zindonband qilib qatl ettiriladi. Uning tarafdorlari quvg‘in ostiga olinganidan so‘ng, katta qismi O‘rta Osiyo hududlariga ko‘chib o‘tadi. Bu haqda arab tarixchisi An-Nadim ma’lumotlar beradi. Keyinroq Moniylik ta’limoti O‘rta Osiyoga ancha keng yoyiladi. Uning markazlari Marv, Samarqand va Chag‘aniyon edi.

  • Moniy ta’limoti Erondagi hukmron doiralar va zardo‘shtiylik kohinlar orasida qattiq noroziliklarga sabab bo‘lganligi tufayli podsho Varaxron I davrida (273-276 yy.) Moniy zindonband qilib qatl ettiriladi. Uning tarafdorlari quvg‘in ostiga olinganidan so‘ng, katta qismi O‘rta Osiyo hududlariga ko‘chib o‘tadi. Bu haqda arab tarixchisi An-Nadim ma’lumotlar beradi. Keyinroq Moniylik ta’limoti O‘rta Osiyoga ancha keng yoyiladi. Uning markazlari Marv, Samarqand va Chag‘aniyon edi.

Yuqorida eslatib o‘tganimizdek, antik davr o‘lkamiz hududlaridan ko‘plab ibodatxonalar ochib o‘rganilgan. Asosan kushon davriga oid bo‘lgan bu ibodatxonalar rejaviy tuzilishi jihatdan turlicha bo‘lib, ulardagi topilmalar orasida turli kattalikdagi haykallar ko‘pchilikni tashkil etadi. Ushbu haykal va haykalchalar turli dinlarning turli-tuman xudolari, ma’budalari va sig‘inishlari bilan bog‘liqdir. Bu davr O‘rta Osiyo xalqlarining madaniy hayotdagi eng katta yutuqlaridan biri mil. avv. VI-II asrlarda Oromiy yozuvi asosida Xorazm, Parfiya, So‘g‘d keyinroq esa Kushon (Baqtriya) yozuvining ajralib chiqishidir.

  • Yuqorida eslatib o‘tganimizdek, antik davr o‘lkamiz hududlaridan ko‘plab ibodatxonalar ochib o‘rganilgan. Asosan kushon davriga oid bo‘lgan bu ibodatxonalar rejaviy tuzilishi jihatdan turlicha bo‘lib, ulardagi topilmalar orasida turli kattalikdagi haykallar ko‘pchilikni tashkil etadi. Ushbu haykal va haykalchalar turli dinlarning turli-tuman xudolari, ma’budalari va sig‘inishlari bilan bog‘liqdir. Bu davr O‘rta Osiyo xalqlarining madaniy hayotdagi eng katta yutuqlaridan biri mil. avv. VI-II asrlarda Oromiy yozuvi asosida Xorazm, Parfiya, So‘g‘d keyinroq esa Kushon (Baqtriya) yozuvining ajralib chiqishidir.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT


Download 0,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish