“Buxorolik bir yigit” asari tahlili. Tanlandi: “yillar shamoli” romani

“Buxorolik bir yigit” asari tahlili. Tanlandi: “Yillar shamoli” romani

Muallif: Omon MUXTOR

Tayyoladi: rAXIMJONOV.j

Muallifning qisqacha biografiyasi

Omon Muxtor (asl ismi:Muxtor Sulaymonovich Omonov) 1941-yil 16-iyulda Buxoro viloyatida tavallud topgan bo’lib yozuvchilik, shoirlik va dramaturgiya sohalarida ijod qilgan.1958-yil maktabni,1964- yil Toshkent Davlat Unversiteti jurnalistika bo’limini tugatgan. Bolalar gazetasi,O’zbekiston radiosi, Konoqo’mitasida faoliyat yuritgan. Shoir, yozuvchi va dramaturg Omon Muxtor 2013-yil 10-may sanasida 71 yoshida vafot etgan

Asar nomi, janri va muallifning ijodiy metodi

Asar nomi

Buxorolik bir yigit

Janri

Roman

Ijodiy metodi

Realizm

Asarnining tematik tasnifi

• Ijtimoiy-psixologik

Bu asarda yozuvchining yaqin kishilaridan birining hayotida sodir bo’lgan voqealardan biri tilga olinadi.Bu asarda bosh qahramonning shahardan qishloqqa ishlash maqsdida kelgan qizni sevib qolish va unga uyangunuga qadar yuz bergan voqea va hodisalar juda chiroyli tarzda tilga olinadi

Asar mavzusi

Asar g’oyasi

Asarda nafaqat sevgi va sevishgan ikki qalbning orasiga uchinchi inson aralashuvi tufayli kelib chiqqan ziddiyatlar balki sovuq urush asoratlari munis bir ona timsolida yaqqol ko’rsatib berilgan. Buni esa asardan keltirilgan manabu parchadan anglashimiz mumkin:

Aftobusdagi ikki cholning suhbatidan so’ng kampirning endigina halovat topgan yuragi yana urushga ketib bedarak yo’qolgan ikki o’g’lini eslab o’kinchga to’ldi va uyga qaytgach o’gillaridan kelgan so’ngi maktubni Kamoldan birma-bir o’qib tarjima qilib berishii so’radi. Shundan so’ng kampir “O’g’illarim bir kunmas bir kun qaytib kelib qolar “ degan hayolda har kuni ko’cha eshigi tagida o’tiradigan odat chiqardi

Asar sarlavhasi haqida sizning fikringiz

Asar sarlavhasi unga juda mutanosib tarzda tanangan. Misol uchun romanning bosh qahramoni Kamolning bolaligidan xuddi bir oiladek katta bo’lgan do’sti Qosimning ayoli bo’la turib Olyaga (Kamolning sevgilisi) gap otib uning sha’niga nomaqul so’zlarni gapirishi sababli ularning o’rtaqsiga sovuqchilik tushadi

Asarning lingvistik tahlili

Kasb-hunarga oid so’zlar

daftarchi

mexanizator

brigader

terimchi

sotuvchi

kutubxonachi

Toponimlar

Buxoro

Chaman qishlog’i

Samarqand

Bunyod qishlog’i

Buxoro Arki

Asardagi milliy kolorit

Asarda biz ikki turdagi milliy udumlarni kuzatish mumkin.

• To’y marosimi ---- romanda to’y marosimi juda am tushunarli tarzda yoritib berilgan bo’lib unda “Kelin salom” marisimi ham o’rin olgan.
• Aza marosimi ---- asarda ikki o’rinda bu ma’rosim tasvirlanadi. Birinchisi Zumradning onasi vafot etganda, ikkinchisi esa Kamolning yaqin do’sti bo’lgan Qosimnig otasi vafot etganda sodir bo’ladi. Bu voqea romanda juda sovuq tasvirlandi:

Qosim elat o’rgangan rasmga amal qilib, har zamonda: “ Otajonim, bizni kimlarga tashlab kettingiz otajonim”,--- deya ovoz solar lekin xuddi bayramga chiqqan bayroqdordek ko’ksini kerib shaxtam qadamlar bilan yurib borar edi.

Yomg’ir hamon ezib yog’ar, oyoqlar chip-chip loyga botgan. Bu havoda marosim o’tkazish tugul, ko’chga chiqib biror qyoqga yo’l olishning o’zio’zi mashaqqat bolgani uchunmi, hamma go’yoki qabriston tomonga keragidan ortiq shoshayotgandek , chexralarida dunyo bilanvidolashayotgan odamga nisbatan qayg’urishdan ko’ra ko’proq lanj tashvish soyasi tushgandek

Asardagi tugun

Qosimning Olyani ancha yllardan beri tanishi va u haqidaqida aytgan gaplari tufayli Kmolning

Olya haqidagi fikrlarini butunlay chalkashtirib yuboradi

Zumrad va Qosim o’rtasidagi konflikt:

Ular qachonki bir- birlarini ko’rishsa gapirmaslikka harakat qilishadi chunki har doim ularning gapi bir-birlariga to’ggri kelmay qolaveradi.

Asardagi konflikt turlari

Kamol Olya haqidagi bor haqiqatni bilganidan keyin aytgan gaplaridan pushaymon bo’lib ich-ichidan azoblanadi

Asar kuliminatsiyasi

Kamol bir necha oydan beri qidirib yurgan o’sha ya’ni,u dalada brigade a’zolariga tanbex berayotganida ko’rgan qizni kutubxonada uchratdi va bu holat asarda “Kamol qizni ko’rdi-yu qotib qoldi. U, magazinga yaxshi mato kelganini eshitib kirganu endi puli yo’qligini his qilib, chekkada parishon turgan odamga o’xshar edi” deya ta’riflanadi

Asardagi yechim

Kamolning Olya bilan turmush qurshi deyarli barcha muammolarga yakun yasadi. Lekin ikki dostnin o’rtasidagi munosabat avvalgidek bo’lib qayta tiklanmadi.

Asardagi mavjud folklor namunalar

Asarda yagona falklor namuna mos tarzda keltiriladi bu esa “Farhod va Shirin” dostonidir.

Asardan olgan taassurotlaringiz.Sizga ma’qul bo’lgan va bo’lmagan jihalar

Bu asar menda juna yaxshi taassurot qoldirdi. Asar nafaqat sevgi mavzusida balki Buxoroning bir kichik qishlog’idagi bir necha yillik hayotlari asosan kolxoz va dala ishlari bilan yoritob berilgan . Yana asarda Qosim orazi menda salbiy taassurot qoldirdi chunki uni jufti haloli, farzandlari bo’la turib boshqa insonga birga bo’lishni taklif qilishi, ba’zi odamlarga nisbatan sababsiz qo’pol muomala bilan o’lamasdan gapirishi sabab bo’ldi

E’tiboringiz uchun tashakkur