Buxoro viloyati G`ijduvon tumanidagi 63-ixtisoslashtirilgan Davlat umumta`lim maktab internati tarix fani o`qituvchisi Safarova Nargizaning “Muallim mahorati”

Buxoro viloyati G`ijduvon tumanidagi 63-ixtisoslashtirilgan Davlat umumta`lim maktab internati tarix fani o`qituvchisi Safarova Nargizaning “Muallim mahorati” ko’rik tanlovining “Eng yaxshi metodik tavsiya” nominatsiya yo’nalishida tayyorlagan “Muammoning uch ildizi” nomli metodik tavsiyasi.

Bugungi kun o’qituvchisining davlatimiz, jamiyatimiz, xalqimiz oldidagi burchi vazifasi va mas’uliyati juda muhim va mashaqqatlidir. Bugun bizga nafaqat o’quvchilarga sifatli ta’lim-tarbiya berish vazifasi, balki davlatimizning ertangi rivoji uchun munosib hissa qo’sha oladigan yetuk mutaxassislar, fikri va dunyoqarashi turli yod g’oyalardan xoli barkamol shaxslarni voyaga yetkazish mas’uliyati ham yuklanganki , endi biz ustozlar aynan shu mas’uliyat zalvori ostida o’z kasbimizning haqiqiy ma’noda fidoyisi bo’lmog’imiz shart.

Yoshlarimizning fikrlash qobiliyati dunyoqarashi va tafakkurini o’stirishda tarix fani muhim o’rin tutadi. Shundan kelib chiqib tarix fani o’qitishning asosiy maqsadi quyidagilardan iborat:

• 
  O’quvchilarga ajdodlarimiz o’tmishi haqida, vatanimiz tarixi va unda ro’y bergan voqea va hodisalarni to’la-to’kis xolis yondashuv bilan tushuntirish;
  
• 
  Tarix fani yuzasidan amaliy va nazariy ko`nikmalar hosil qilish;
  
• 
  O’quvchilarda olgan bilim ko’nikmalari yuzasidan mustaqil xulosa chiqarish va ularni kundalik hayotda qo’llay olish qobiliyatini shakllantirish;
  
• 
  O’quvchilar tarbiyasida o’zlikni anglash, milliy iftihor tuyg’usini tiklash;
  
• 
  O`quvchilarning intellektual salohiyatini oshirish.
  

Bu maqsadni amalga oshirish uchun ta’lim-tarbiya berish jarayonini optimal darajaga yetkazish lozim . Bunda darslarimizda bir-biriga o’xshamagan interfaol usullardan foydalanish;

- Kompyuter, informatsion texnalogiyalardan va elektron darsliklardan foydalanish;

- Ko`rgazmali qurollar, xaritalardan foydalanish;

- O’quvchilarni guruhlarga bo’lib tabaqalashtirilgan topshiriqlarni berish;

- O`quvchilarni baholashda turli usul va o`yinlardan foydalanish;

- Turli tadbirlar va tarixiy obidalarga sayohatlar uyushtirish;

- O’quvchilarni ongi va shuurida globallashuvning salbiy tomonlariga qarshi immunitetni mustahkamlash kabi bir qator vazifalar asosiy o’rinni egallaydi. Ushbu vazifalarni bajarishimizda bizga yordam beradigan qator ishlar amalga oshirilmoqda jumladan bir qator interfaol usullar , electron darsliklar yaratilgan. Yana bir muhim tomoni shundaki ilg’or pedagoklarning tajribalari ommalashib “ Ustoz-shogird” an’anasi yo’lga qo’yilgan. Albatta, bularning hammasi bugun ta’limning sifatini oshirishda muhim vosita bo’lib xizmat qilmoqda.

Men ham o’z tajribamdan tarix darslarida murakkab mavzularni o’qitishda ta’lim samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan quyidagi texnologiyani tavsiya qilaman.

“ Muammoning uch ildizi “

Har qanday murakkab masala yoki muammoning yechimi bir nechta asos(ildiz) ga taqaladi. Aynan muammoni yechishni o’sha kichik ildizdan boshlamoq lozim. Bunga istalgancha xoxlagan sohada misol keltirish mumkin aytaylik tibbiyotda avvalo kasallikni keltirib chiqargan holat yoki manba bartaraf etiladi keyin kasallikni davolash boshlanadi va so’ngida asoratlari oldi olinadi. Shundagina kasallik to’la barham topadi.

Men ham tarix darslaridagi murakkab mavzularni avvalo tub ildiziga e’tibor qaratdim, o’z navbatida uni shartli uchga bo’ldim o’z-o’zidan yana kichik muammolarni uchga bo’lib unga yechim topishni osonlashtirishga harakat qildim . Ma’lumki tarix darslarini o’quvchining o’zlashtirishida qiyinchilik tug’diradigan jihatlardan biri bu - tarixiy shaxslar, tarixiy yil va sanalar hamda tarixiy atamalarning ko’plab uchrashidir. Ularning barchasini chalkashtirmay aniq eslab qolish juda qiyin.

“ Muammoning uch ildizi” texnologiyasida aynan shu muammoni bartaraf etishni maqsad qildim.

Har bir muammo yechimi oddiylikdan murakkablikka qarab o’quvchini ishlashga yo’naltiradi. Lekin bunda muammolar yechimi orasidagi izchillikka ahamiyat qaratish lozimki, ular bir-birini to’ldirishi, bir-biriga bog’liq bo’lishi darkor.

1-muammo Tarixiy shaxs: