Buxoro tibbiyot kolleji

Dielektrik singdiruvchanlik. Qutblanish natijasida dielektrik qirralarida qo`shni dipollar bilan kompensatsiyalanmagan zaryadlar paydo bo`ladi. (105-rasm). Dielektrikning bir sirtida musbat zaryadlar, ikkinchisida esa manfiy zaryadlar vujudga kelib,ularga bog`langan zaryadlar deyiladi. Bog`langan zaryadlar dielektrik molekulalariga tegishli bo`lib uning sirtidan uzoklashtirilishi mumkin emas.Dielektrik ichida bog`langan zaryadlar tomonidan vujudga keltiriladigan elektr maydon kuchlanganligi dielektrikni qutblantiruvchi tashqi elektr maydon kuchlanganligi ga qarama-qarshi yo`nalgan bo`ladi.(106-rasm).Demak natijaviy kuchlanganlik , muhitning elektrik xususiyatlariga bog`liq bo`lib, dielektrikka qo`yilgan tashqi maydon kuchlanganligi ga proportsionaldir.
(5.4) dielektrik bo`shliqdagi maydon kuchlanganligini necha marta
kuchsizlantirishini ko`rsatadi. U birliksiz bo`lib, dielektriklarning elektr maydonida qutblanish qobiliyatlarini miqdoran xarakterlovchi kattalik hisoblanadi. ga dielektrik singdiruvchanlik deyiladi.U dielektrik qabul qiluvchanlik bilan qo`yidagicha bog`langan.


(5.5)
IV. Mustaqil ish: (10 daqiqa)
Masala: Har birining massasi 10^-3 kg dan bo`lgan ikkita sharcha berilgan. Zaryadlarining o`zaro itarish kuchi, ularning o`zaro tortishish kuchlariga teng bo`lishi uchun, sharchalarga qanchadan zaryad berilmog`i kerak. SHarchalar moddiy nuqtalar sifatida qaralsin.

Yechish: Ikkita bir ismli zaryadlangan nuqtaviy zaryadlar orasidagi o`zaro Kulon tasir kuchi qo`yidagicha aniqlanadi.
Moddiy nuqtalar orasidagi o`zaro tortishish kuchi
Masalaning shartiga binoan F_k=F_n ligidan
Ushbu tenglikdan Q ni topib olsak.

Berilgan:
m=m₁=m₂=10^-3kg;
F_k = F_N
……………….
Q-Q₁-Q₂-?
Massaning qiymati va k=9·10⁹ F/m, G=6.67·10^-11 - ekanligini e’tiborga olsak
Javob: Q=86,7·10^-15 Kl