Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

5-tajriba . Chigit mag’zidan moyni ekstraktsiya qilish 

Reaktiv  va  materiallar:  15-20  dona  chigit  mag’zi,  benzin,  filtr  qog’oz, 

ajratgich voronka, chinni kosacha, 12-rasmdagidek asbob yig’ing. 

1-usul.  Qisman  erituvchi  va  qaynatgich    solingan  kolbaga  qaytar 

sovitgichli  maxsus  nasadka  ulanadi.  Chinni  kosachaga  15-20  ta  chigit  mag’zidan 

solib  to’la  maydalanadi.  Kattaroq  filtr  qog’ozga  maydalangan  chigit  mag’zi 

solinib,  yo’g’onligi  1  sm  chaqilib  yaxshilab  o’raladi  va  ip  bilan  to’rt  tomondan 

bog’lanadi. Tayyorlangan o’rama (gilza)ni nasadkaning ichiga qo’ying. Kolbadagi 

erituvchini  qaynaguncha    qizdiring,  erituvchi  avval  bug’lanib  so’ng  asta-sekin 

nasadkada  yig’iladi,  uning  yonidagi  naychalarga  ham  erituvchi  to’plana  boradi. 

---

 

13 

Suyuqliklar  yuzasi  me`yordan  oshgach,  yig’ilgan  suyuqlik  kolbaga  tushadi. 

Shunday  qilib,  modda  uzluksiz  ekstraksiyalana  boradi  (1,5-20  soat). 

Ekstraksiyalangan  suyuqlikning  erituvchisi  oddiy  atmosfera  bosimida  haydaladi, 

unda kolba tubida moy qoladi. Qoldiq moy miqdori o’lchanadi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5-rasm. Qattiq moddalarni ekstraksiya qilish uchun Sokslet apparati. 

 

2  usul.  Chinni  kosachaga  15-20  ta  chigit  mag’zidan  olib  yahshilab  ezib 

maydalanadi. Maydalangan massa jumragi berkitilgan 100-150 ml hajmli ajratgich 

voronkaga ko’chirilib, ustiga 10-15 ml benzin quyiladi. Voronka og’zi tiqin bilan 

berkitiladi  va  4-6  daqiqa  chayqatiladi.  Hosil  qilingan  ekstrakt  kattaroq  kolbaga 

solinadi.  Bu  jarayon  4-5  marta  takrorlanadi.  Yig’ilgan  ekstraktning  erituvchisi 

oddiy atmosfera bosimida haydaladi. Kolba tubida qoldiq qoladi. Uni o’lchang. 

 

 

 

 

 

 

---

 

14