Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

6-tajriba. Organik moddalar tarkibidagi uglerod va vodorodni aniqlash 

Quruq  probirkaga  1  ml  glitserin  (yoki  2  g  shakar)  va  mis  (II)-oksid  solib 

aralashtiring.  Aralashmaning  yuqorirog’iga  gigroskopik  paxta  joylashtirib,  uning 

ustiga o’tda toblangan (suvsizlangan) mis sulfat kukunidan bir oz soling. Egik nay 

o’rnatilgan  rezina  tiqin  bilan  probirka  berkitiladi.  Nayning  ikkinchi  uchini  bariy 

gidroksidli  (  yoki  kalsiy  gidroksidli)  probirkaga  tushiring.  (6-rasmdagidek  asbob 

yig’ing). 

Tekshirilayotgan  modda  solingan  probirkani  ehtiyotlik  bilan  qizdiring, 

bunda birikma tarkibidagi uglerod (IV)-oksid, vodorod esa suv hosil qiladi. Bunda 

karbonat  angidrid  ikkinchi  probirkadagi  bariy  gidroksidni  oq  loyqaga-bariy 

karbonatga, suv esa oq suvsiz mis (II)- sulfatni ko’k kristallarga aylantiradi. 

---

 

15 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6-rasm. Uglerod va vodorodni aniqlash uchun ishlatiladigan qurilma. 

 

Reaksiya  olib  borilayotgan  birinchi  probirka  tubida  yaltirok  element-mis 

hosil bo’ladi:                  

                 C

12

H

22

O

11 

 + 24 CuO  → 12CO

2

 + 11H

2

O + 24 Cu 

Ba(OH)

2

 + CO

2

  →↓ BaCO

3

 + H

2

O 

CuSO

4

 + 5H

2

O → CuSO

4

 * 5H

2

O