Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti


 O`rtacha garmonik miqdorlarning turlari va ularni hisoblash tartibi



Download 3,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet82/208
Sana31.12.2021
Hajmi3,01 Mb.
#228090
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   208
Bog'liq
Statistika

6.3. O`rtacha garmonik miqdorlarning turlari va ularni hisoblash tartibi. 
O`rtacha  arifmetik  miqdor  o`rtacha  hisoblanishi  lozim  bo`lgan  belgining 
alohida  variantlari  (x)  va  ularning  vaznlari  (f)  mavjud  bo`lgan  taqdirdagina 
qo`llaniladi. Ammo ayrim hollarda belgining alohida variantlai (x) ma`lum bo`la 
turib,  ularning  vaznlari  (f)  noma`lum  va  f  lar  o`rniga  esa  x  bilan  f  ning 
ko`paytmasi (xf) keltirilgan bo`ladi. Bunday hollarda o`rtachani hisoblash uchun 
o`rtacha garmonik formulasi qo`llaniladi.  
Statistikada o`rtacha garmonik miqdor o`rtalashtirilayotgan miqdorlarning 
teskari  darajalari  asosida  hisoblangan  o`rtacha  arifmetikning  teskari  darajasiga 
tengdir. O`rtacha garmonik ham oddiy va tortilgan formulalarga ega.  
Agar  xf  ko`paytmasi  hamma  variantlar  uchun  bir  xil  bo`lsa  (yoki  w=1 
bo`lsa),  u  holda  o`rtachani  hisoblash  uchun  o`rtacha  oddiy  garmonik  formula 
qo`llaniladi:  











x
n
x
x
x
x
X
n
od
garm
1
1
...
1
1
1
1
...
1
1
1
3
2
1
.
.
 
bu erda:  
n – vazn, alohida miqdorlar soni; 

x
1
 – alohida miqdorlar teskari darajalarining yig’indisi. 
Misol.  Ikkita  traktorchi  10  soat  er  haydadi.  Haydash  davomida  birinchi 
traktorchi  har  gektar  erga  30  minut,  ikkinchi  traktorchi  esa  20  minutdan  vaqt 
sarfladi. Har ikkala traktorchi o`rtacha 1 gektarga qancha vaqt sarflaganq  
O`rtacha  sarflangan  vaqtni  hisoblash  uchun  jami  sarflangan  vaqtni,  jami 
haydalgan er maydoniga bo`lish kerak, ya`ni: 
)
(
)
(
га
ер
хайдалган
жами
минут
киши
вакт
сарфланган
жами
X
вакт
сарфланган


 

  jami sarflangan vaqt = 10 soat. 2 traktorchi 60 minut ishlasa = 1200 kishi-
minut; 

  birinchi traktorchi gektariga 30 min. sarflab, 1 soatga2 ga, ikkinchi traktorchi 
esa gektariga 20 min. sarflab, 1 soatda 3 ga er haydagan. 
Demak, har ikkala traktorchining 10 soatda haydagan eri 50 gektarga teng 
(2

10 + 3

10): 
24
50
1200


вакт
сарфланган
X
 min. 
Agar  ushbu  raqamlar  formulaga  qo`yib  chiqilsa,  u  holda  quyidagilarga 
ega bo`linadi: 
24
083
,
0
2
050
,
0
033
,
0
1
1
20
1
30
1
1
1
1










x
n
X
оддий
грамм
 min.  
O`rtacha tortilgan garmonik miqdor o`rtalashtirilayotgan miqdorlar har xil 
vaznga (f) o`lgan taqdirda qo`llaniladi va quyidagi ko`rinishda bo`ladi:  


 
53 












x
W
W
x
W
x
W
x
W
x
W
W
W
W
W
X
n
n
n
...
...
3
3
2
2
1
1
3
2
1

 

Download 3,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   208




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish