Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

 
12.5. Aholi migratsiyasi statistikasi 
Aholining  mexanik  harakati  yoki  migratsiyasi  deb,  aholining  bir  aholi 
punktidan  boshqa  punktga  o`tishi  yoki  bir  aholi  punktidan  boshqa  punktga 
kelishi  tushuniladi.  Aholining  ichki  va  tashqi  migratsiyasi  mavjud.  Ichki 
migratsiya  (mamlakat  ichida  doimiy  yashash  joyini  o`zgartirish),  tashqi 
(mamlakatdan doimiy yashash uchun chiqib ketish), mavsumiy (yilning ma’lum 

---

 
123 
davrlarida  mavjud  aholi  sonining  o`zgarishi),  mayatnikli  migratsiya 
(kishilarning  xar  kuni  uyidan  ish  yoki  o`qish  joyiga,  yoki  aksincha  xarakatiga 
aytiladi). 
Aholining  mexanik  harakatlarini  o`rganish  uchun  mutloq  va  nisbiy 
ko`rsatkichlardan foydalaniladi. 
Absolyut  ko`rsatkichlar  –  aholi  punktiga  kelganlar  soni  –  K,  aholi 
punktidan chiqib ketganlar soni – r; migratsiyaning absolyut o`sishi (k-r). 
Nisbiy  ko`rsatkichlar  –  migrastion  jarayonlarning  intensivligini 
ifodalaydi: 
Kelish K
t
=K/Ā x 1000%
0
; 
Ketish K
t
=r/Ā x 1000%
0
; 
Mexanik o`sish K
t
=K-r/Ā x 1000%
0 
yoki Kelish K
t
-ketish K
t
; 
«A» shaxriga yil davomida 560 ming kishi keldi va 260 ming kish ketib 
qoldi. U holda, 
Kelish K
t
=560/11500 x 1000%
0
=4,86%
0
 
Ketish K
t
=260/11500 x 1000%
0
=2,20%
0
 
Mexanik o`sish K
t
=560-260/11500 x 1000%
0
=2,66%
0
 
Demak, har ming kishiga 2,66 kishining mexanik o`sishi to`g’ri kelgan.