Buxoro muxandislik texnologiya instituni

2.8-jadval 
Granullangan CaA seoliti tavsifi 
Ko`rsatkich 
CaA seoliti 
Uyum zichligi, gr/sm
3
 
Seolit donasi diametric (silindrlar), mm 
Siqqanda granulalar mustahkamligi chegarasi, 
kgs/mm
2 
Dinamik namlik sig`imi, mg/sm
3
 
0.70 
3 
1.3 
120 
2.9-jadval 
CaA seolitining n-geksan bo`yicha dinamik sig`imi 
Model 
aralashma 
Filtrate 
namunal
arning 
№ 
Kristallani
sh harorati 
Eritmada 
bo`lgan 
moddadan % 
adsorbsiyalanga
n 
Dinamik sig`imi,  
% 

---

71 
 
Mol. 
%, A 
Mass. 
%, P 
Gr/10 
Gr/10
0 
Sakrab 
o`tishgac
ha 
To`li
q 
Siklogeksand
agi 2 % li 
eritmasi 
T
1
=6.40
0
C 
T
2
=2.40
0
C 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
6.40 
6.40 
5.50 
3.90 
3.00 
2.70 
2.70 
2.70 
2.50 
2.40 
100.0 
100.0 
77.50 
37.50 
15.00 
7.500 
7.500 
7.500 
2.500 
0 
100.0 
100.0 
77.87 
38.00 
15.27 
7.651 
7.651 
7.651 
2.553 
0 
0.200 
0.200 
0.155 
0.076 
0.030 
0.015 
0.015 
0.015 
0.005 
0 
2.00 
2.00 
1.55 
0.76 
0.30 
0.15 
0.15 
0.15 
0.05 
0 
 
 
 
 
 
 
 
 
4.00 
 
 
 
 
 
 
 
 
7.11 
       
Keltirilgan malumotlardan ko`rinib turibdiki uning sakrab o`tishgacha bo`lgan 
sig`imi 4.00%, to`lig`i esa 7.11% tashkil qiladi. 
2.9-rasmda seolit CaA ning n-geksan bo`yicha chiqish egri chiziqlari keltirilgan. 
 
2.9-rasm. Sorbent CaA ning n-geksan bo`yicha dinamik sig`imining chiqish egri 
chizig`i. 
 
Silikagel KSK va seolit CaA ning turli sorbatlar bo`yicha sorbsion sig`imining 
qiyosiy tavsifi. 
       Tanlangan  adsorbentlar  silikagel  KSK  (dastlabki  va  xlorid  kislota  bilan 
faollashtirilgan) va sintetik seolit CaA ning sorbsion sig`imi aromatik va n-parafin 

---

72 
 
uglevodorodlar  benzol  va  n-geksan  etalonlari  bo`yicha  suyuq  fazada  dinamik 
sharoitlarda krioskopik usul bilan aniqlanadi (2.10-jadval). 
2.10-jadval 
Sorbentning dinamik sig`imi 
Adsorbentlar 
Ishlov 
berish 
sharoiti 
Sig`imi, gr/100gr bo`yicha 
n-geksan 
benzol 
t
0
C, soat 
Sakrab o`tgunga 
qadar 
To`liq 
Sakrab o`tgunga 
qadar 
To`liq 
Silikagel KSK, 
g`ovak R 7nm 
170
0
C,       
6 soat 
0 
0 
0 
1.45 
Silikagel KSK, 
g`ovak R 7nm 
HCl bilan faol. 
170
0
C,       
6 soat 
0 
0 
2.00 
2.55 
Seolit CaA, 
g`ovak R 0.5nm 
500
0
C,       
6 soat 
4.00 
7.11 
0 
0.04 
       Keltirilgan  malumotlardan  ko`rinib  turibdiki  benzol,  seolit  CaA  tomonidan 
umuman adsorbsiyalanmaydi, silikagel bilan adsorbsiyalanadi. Vaholangki, xlorid 
kislota  bilan  faollashtirilgan  silikagel  KSK  dastlabkiga  qaraganda  kattaroq 
sig`imga ega, ya`ni tegishli ravishda 2.55 va 1.45 % ni tashkil qiladi va n-geksanga 
mutlaqo befarq. 
       2.11-jadvalda  sintetik  seolit  CaA  ning  organic  birikmalarning  turli  sinflariga 
kiruvchi: n-geksan, benzol, naftalin, izooktan, dekalin, tetralin va smolalar bo`lgan 
turli sorbatlar bo`yicha adsorbsion sig`imning qi`ymatlari berilgan.