Buxoro muhandislik texnologiya

M
g
, 
mg/l 
Tindiril 
gansuvqa
tlami 
ningbala
ndli 
gi 
h
, mm 
Suv 
ningtini
qligi
P
, 
sm 
Tindirilgand
ankeyinsuv
ningloyqali
gi
 M
i
, mg/l 
Muallaqzarracha
larningcho`kuvc
hanligi
P
, % 
Zarrachalar 
ninggidravlik
yirikligi,  
U
1
, mm/s 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

123 
Ushbujadvaldaginatijalarasosidamuallaqzarrachalarningcho`kish egrichiziqlari P f (h) 
chiziladivaungaqarab, keraklitindirish effektigamoskeluvchigidravlikyiriklik
U
0
aniqlanadi. 
 
Muallaqzarrachalarnibelgilangancho`ktirishfoizi (P
x
) quyidagiformulabilananiqlanadi: 
%
100
M
М
M
P
д
q
д
х



         (9) 
bu yerda M
q
=8-12 mg/l – tindirilgan suvda yo`l qo`yiladigan (ruxsat etilgan) qoldiq loyqalik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1-rasm
. Cho`kmaga kelib tushgan muallaq zarrachalar miqdori (P
i
) ning gidravlik yirikligi (U
0
) 
ga bog’liqligi. 
 
So`ngra 
tajriba 
natijaridanfoydalanib, 
(4-8) 
formulalaryordamidagorizantaltindirgichlarningko`rsatkichlarihisoblanadi.  
 
Loyqalanayotgantindirgichdasuvningturishvaqti (T
0
, soat) 
quyidagiformulabilanhisoblanadi: 
0
U
H
h
t
H
T
õ
O



     (10) 
 
bu yerda
H
– suvcho`kishmintaqasiningbalandligi, m. 
t
x
 –U
0
 – gamoskeluvchitindirishvaqti (soniya). 
 
Sinov savollari 
1.
 
Ishni bajarish tartibini tushuntiring. 
2.
 
Cho`kmaning gidravlik yirikligi qaysi formula yordamida hisoblanadi? 
3.
 
Cho`kmaning cho`kuvchanligi qaysi formula yordamida hisoblanadi? 
4.
 
Qum ushlagichlardan qachon foydalanish mumkin? 
5.
 
Qum ushlagichlarni hisoblash tartibini tushuntiring. 
6.
 
Muallaq zarrachalarni cho`ktirish darajasi qaysi formula yordamida hisoblanadi? 
7.
 
Tindirgichda suvni turish davomiyligi (vaqti) qaysi formula yordamida hisoblanadi? 
8.
 
Tindirgichning kengligi (eni) va uzunligini qanday hisoblash mumkin?