Buxoro muhandislik texnologiya

 
3 - TAJRIBA MASHG’ULOTI 
Oqova suvlarni adsorbsiya usulida tozalash 
 
Ishning maqsadi:
Suvlarni adsorbsion tozalash usuli bilan tanishish va suvdagi organik 
moddalar miqdorini aniqlash. 
 
Nazariyma`lumotlar 
 
O`zigayutiboluvchimoddalarga, adsorbent (sorbent) deyiladi.  
60 
80 
100 
40 
20 
0 
0,2 
0,4 
0,6 
0,8 
1,0 
U
0
,мм/с 
Р
i
,% 

---

124 
Adsorbsiya-suvdagi  qo`shilmalarni  qattiq  jismlar  (adsorbentlar)  sirtiga  yoki  g’ovak 
hajmlarida yutib olish jarayonidir. Sanoatda adsorbentlar sifatida ko`mir va torf zarrachalardan, 
qum  zarrachalaridan,  minerallardan  tabiiy  va  sintetik  seolitlardan,  polimer  plyonkalari  va 
kukunlaridan, sintetik sorbentlardan va boshqa moddalardan keng qo`llaniladi. 
 
Adsorbentlar bir qator standart ko`rsatkichlar bilan baholanadi: yeyilishga va siqilishga 
mustahkamligi, umumiy g’ovakligi, yutish (sorbsion) sig’imi va qayta ishlanuvchanligi (ya`ni, 
dastlabki xossalarini qayta tiklash imkoniyatlari) bilan baholanadi. 
 
Materialning asosiy sorbsion xossalari va moddalarning unga adsorbsiyalanish xarekteri 
to`g’risida adsorbsiya izotermalari ma`lumot berishi mumkin, ya`ni adsorbsiyalangan modda 
miqdori A [mg/g, mol’/g] ning sistemadagi konsentrasiyasi C [mg/l, mol’/l] ga bog’liqlik 
grafigi beradi (1-rasm). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                    1-rasm. Organik moddalarning faollashtirilgan ko`mirga adsorbsiyalanish 
izotermasi. 
 
Ushbu izoterma Freyndlix empirik tenglamasi orqali tavsiflanadi: 
n
P
C
K
A


 
 
bu yerda