Buxoro muhandislik-texnologiya instituti “energetika” kafedrasi “Elektrotexnika va kompyuterli boshqaruvi” fani Mavzu: Elektr o’lchashlar va o’lchov asboblari. O’qituvchi: M. R. Chariyeva

Elektr o’lchash tuzilmalari. Magnitoelektrik o’lchash tuzilmasi

Har bir elektr o’lchash asbobi ikki qismidan iborat. Birinchisi – bu elektr o’lchash tuzilmasi bo’lsa, ikkinchisi – o’lchash sxemasidir. Elektr o’lchash tuzilmalar foydalaniladigan prinstipiga asoslanib quyidagilarga bo’linadi.

1. Magnitoelektrik o’lchash tuzilmasi – o’zgarmas magnit yaratuvchi magnit maydonning, shu maydonga joylashtirilgan, o’zgarmas tok o’tadigan cho’lg’amga ta’siri asosida tuzilgan. Ushbu cho’lg’am ramka ko’rinishda tuzilgan va o’lchaydigan tok, eqim tokga proporstional kattalik ramkasimon cho’lg’amdan o’tadi.

Bu tuzilma (rasm 5.1) taqasimon qo’zgalmas o’zgarmas magnit va magnit maydon muhitida joylashgan qo’zg’aluvchi tokli ramkadan iborat.

Elektromagnitli ijro mexanizmlari

Elektromagnitlar qo’yidagi talablarga javob berishi kerak

• Тez xarakatlanuvchan tizimlar uchun shixtalangan magnitli o’tkazgichga ega bo’lgan elektromagnitlar, sekin xarakatlanuvchan tizimlar uchun shixtalanmagan magnit o’tkazgichga ega bo’lgan hamda massivli mis gilzali elektromagnitlar qo’llanilishi mumkin.
• Тanlanayotgan konstruksiya siljish uzunligi, tortish kuchi va berilgan tortish tavsifnomasiga mos kelishi kerak;
• Ishga tushish sikllari soni yo’l qo’yilgandan kam bo’lishi kerak.
• Bir xil mexanik ishlar uchun o’zgaruvchan tok elektromagnitlari o’zgarmas tokda ishlovchi elektromagnitlarga nisbatan ko’proq elektroenergiya talab qiladi.
•  
• Elektromagnitlar ishlatish uchun qulay va oddiy bo’lishi kerak.

Nazorat savollar.

• 1. Ijro mexanizmlari haqida tushuncha va ularning turkumlanishi?
• 2. Тakomillashtirilgan elektrik ijro mexnizmlari?
• 3. Elektromagnitli ijro mexanizmlari?
• 4. Elektromagnitli muftalar?
•  
•