Buxoro davlat universitetining

2) yopiq bo‘g‘in 
undosh tovush bilan tugagan bo‘g‘in: 
zarb-dor, 
zum-rad. 
Bo‘g‘inlar qanday tovush bilan boshlanishiga ko‘ra ham ikki 
xil bo‘ladi:
1) berkitilgan bo‘g‘in 
undosh bilan boshlanadi: 
ta-lab, tinch-lik;
2) berkitilmagan bo‘g‘in 
unli bilan boshlanadi: 
o‘-qish, a’-lo. 

---

56 
Tarkibidagi bo‘g‘inlar soniga ko‘ra so‘zlar bir bo‘g‘inli 
(ish, ko‘k, 
kam, oz, besh, yuz, sen, pisht, ol, yoz
); ikki bo‘g‘inli 
(da-la, qush-cha, 
yax-shi, shar-bat, qi-zil, ik-ki, ol-ti, o‘t-tiz, ni-ma, ham-ma, ish-la, bor-
di, bu-gun);
ko‘p bo‘g‘inli (qo‘-g‘ir-choq, a-ra-va-cha, pla-ne-ta-riy 
...) bo‘ladi. 
So‘zlarni bo‘g‘inga to‘g‘ri ajrata bilish muhim amaliy ahamiyat 
kasb etadi. Chunonchi: 1) yozuvda so‘zning bir qatorga sig‘may 
qolgan qismi ikkinchi qatorga bo‘g‘in asosida ko‘chiriladi; 2) barmoq 
vaznida yoziladigan she’r misralari bo‘g‘in sonining teng bo‘lishiga 
asoslanadi; 3) birinchi sinf o‘quvchilarini savodga o‘rgatish davrida 
ham asosiy diqqat so‘zlarni bo‘g‘inlab o‘qish va yozishga qaratiladi. 
5. Tovush
nutqning bo‘g‘in (yoki so‘z) tarkibidagi eng kichik, 
fonetik jihatdan bo‘linmaydigan birligidir: 
bola
so‘zi 4 tovushdan 
(b,o,l,a)
iborat.
 
2.3.1. Urg‘u haqida ma’lumot 
So‘z bo‘g‘inlaridan birining yoki gap tarkibidagi so‘zlardan 
birining boshqalariga nisbatan kuchliroq yoki cho‘ziqroq talaffuz 
qilinishi 
urg‘u
deb ataladi. 
Urg‘u, odatda, bo‘g‘indagi unli tovushga tushadi. So‘z nechta 
bo‘g‘indan tuzilganligidan qat’i nazar, unda bitta urg‘u bo‘ladi (gap 
bo‘laklaridan birini ajratib ko‘rsatish ham xuddi shunday xususiyatga 
ega). So‘z tarkibidagi urg‘u olgan bo‘g‘in