Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogika, psixologiya va texnologik ta’lim kafedrasi

Takrorlash uchun savollar:

E.Torndaykning o’rgatish qonuni mohiyati.
Dj.B.Uotson va E.K.Tolmenning insonga nazariy qarashlari. Ekzistentsial psixologiyada shaxs tahlili
V.Franklning ekzistensial tahlil va logoterapiya nazariyasining mohiyatini tushuntiring.
L.Binsvanger va M.Bossning shaxsning ekzistensial nazariyasini tahlil qiling.

3-mavzu. Rus psixologiyasida shaxsga yondashuvlar Sharq psixologiyasida shaxs muammosi

Reja:

1. 
   Rus psixologlarining shaxsga oid qarashlari.
   
2. 
   Psixologiyaning turli yo‘nalishlaridagi rivojlanish haqidagi tasavvurlar. Hayot tarzi, inson individual xususiyatlari, hamkorlik faoliyati - shaxs rivojlanishining asoslari.
   
3. 
   Faoliyat tizimidagi qarama-qarshilik shaxs rivojlanishida harakatlantiruvchi kuch sifatida (A.N.Leontyev, S.L.Rubinshteyn). Shaxs xulq- atvorida o‘zaro rivojlanish manbai.
   
4. 
   D.N.Uznadze funksional tendensiyalar holati haqida.
   
5. 
   Shaxs psixologiyasining zamonaviy tadqiqotlari.
   

Tayanch tushunchalar: faoliyatni rivojlanishi prinsipi, hayot tarzi, inson individual xususiyatlari, hamkorlik faoliyati.

Bir necha o‘n yillar davomida milliy psixologiya tadqiqotlari shaxs faoliyati prinsiplariga asoslangan edi. Bu prinsiplar mualliflari haqida aniq va ishonchli ma’lumotlar yo‘q. Bu prinsiplar birinchi bo‘lib 1922-yil Rubinshteynning “Shaxs ijodiy faoliyati prinsipi” maqolasi orqali yuzaga kelgan degan fikrlar ham mavjud. Bundan tashqari o‘tgan asrning 20-30 yillarida L.S.Vigotskiy tomonidan yozilgan bir necha asarlar ham bu prinsiplarning fundamental g‘oayalariga asos bo‘lgan degan ma’lumotlar ham mavjud. Bu prinsipning ma’no mazmuni psixolog L.Ya.Galperin yoritgan edi. Uning yozishicha shaxs ijodiy faoliyati faqatgina shaxs tor doirasida emas, subektning tashqi va obektiv faoliyatini o‘z ichiga olib o‘rganish kerak; shaxs ijodiy faoliyati psixikaning zarurligini, unig tarkibi va tuzilishi tashqi faoliyat bilan uzviy bog‘liqligini o‘rganish; psixologik faoliyatda shaxs ishtirok etmaydigan jarayon emas subyektning muammoviy

holatdagi faoliyati bilan ko‘rib chiqish.
Milliy psixologiyada shaxs ikki qarash bilan o‘rganiladi.
Barcha psixologik jarayonlar – e’tibor, xotira, fikrlash shaxsga tobe bo‘lgan tanlangan xarakterga ega aktiv holatga egadir. (motivatsiya, qiziqish, maqsad, xarakter).
Shaxsni o‘z-o‘zidan o‘rganish qarshi bilan sturukturasi, uning shakllanishi nazaryasini o‘rgandi.