Buxoro davlat universiteti tarix fakulteti tarix kafedrasi

Arxiv nusxalarini davlat arxiviga topshirish tartibi
Axborot resurslarining arxiv nusxalari mazkur resursni yaratish uchun qo’llaniladigan dastur vositalari, dasturiy ta’minot va EH uchun elektron raqamli imzoning ochiq kaliti bilan birga tegishli markaziy davlat arxivi, Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar arxiv ishi boshqarmalari ETKsi tomonidan tasdiqlangan ro’yxat bo’yicha davlat arxiviga topshiriladi.
Axborot resurslarining arxiv nusxalarini davlat saqloviga topshirish tasdiqlangan jadval asosida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 30 oktyabrdagi 482-son qarori bilan tasdiqlangan O’zbekiston Respublikasi Milliy arxiv fondi to’g’risidagi nizomda belgilangan O’zR MAF hujjatlarini tashkilotlarda vaqtinchalik saqlash muddatlari tugagandan so’ng amalga oshiriladi. Elektron arxiv bilan ishlashning afzallik jihatlari quyidagilar:

• 
  AATga bog’lanmaganligi - xalqaro kommunikativ format asosida yaratilgan ma’lumotlar bazasi turli AATlar bilan ishlash imkonini beradi va ma’lumot almashinuvini ta’minlaydi;
  
• 
  sifatini yo’qotmagan holda hujjatlarni uzoq muddatli saqlash (raqamli hujjatlar eskirmaydi, ishdan chiqmaydi va abadiy saqlanishi mumkin);
  
• 
  tez qidirish imkoni;
  
• 
  hujjatlardan foydalanish (bitta hujjatdan bir vaqtda bir necha foydalanuvchilarning foydalanish imkoni);
  
• 
  o’zgartirish kiritish osonligi;
  
• 
  tez qog’ozga chiqarish;
  
• 
  statistik hisobotlarni tezda yaratish va hokazolar.
  

Mavjud elektron arxiv tizimlari tadqiqi
Hozirgi kunda chet el mamlakatlarida elektron arxivlarni yaratishda DSpace, EPrints, Greenstone, Fedora, Etlas, 1C:Arxiv, STOR-M va boshqa ochiq (erkin - bepul) va yopiq (pulli) tizimlardan foydalanilmoqda. Ulardan ba’zilarini qiyosiy tahlil asosida ko’rib chiqamiz. EPrintsning DSpacega o’xshash jihatlari bir talay, lekin hujjatni aynan muallif tomonidan mustaqil kiritilishi uchun optimallashtirilgan. DSpace esa raqamli hujjatlarni uzoq muddat saqlash uchun mo’ljallangan platformani ta’minlaydi.
Quyida raqamli repozitoriylar yaratishga mo’ljallangan ochiq tizimlar haqida statistic ma’lumotlar keltirilgan.

1.