Buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti «tuproqshunoslik va geografiya»

K =
K 1,2 dan past bo‘lmaganda moyning kislota soni past darajada bo‘ladi. Almashinish koeffitsienti yuqori bo‘lishini ta’minlash uchun pech to‘liq yuklangan holda uzluksiz ishlashi kerak.
Pechdagi moy miqdori ko‘p bo‘lmasligi lozim. Bu miqdor ma’lum qovurish yuzasiga ega pech uchun moy qatlamining balandligiga bog‘liq. Moyning balandligi shartli ravishda uchga bo‘linadi: passiv qatlam (suvni isitish kamerasidan ajratib turadi), markaziy qatlam (isitish kamerasiga mos keladi), faol qatlam (xom ashyoni bevosita qovurish uchun xizmat qiladi).
Moyning faol qatlami balandligi pechga moy quyib turish rejimiga bog‘liq. Agar moy vaqti-vaqti bilan qo‘shib turilsa, u holda pechda sabzavotni to‘la qoplab turishi uchun ma’lum miqdorda moy zaxirasi bo‘lishi kerak. Moy qanchalik tez quyib turilsa, ushbu zaxira shunchalik kam bo‘ladi.
Agar qovurishga sarflangan moy miqdori tez-tez quyib turilsa, faol qatlam minimal bo‘ladi.
Moyni uzluksiz quyib turish uchun vannaga tutash yig‘uvchi payvandlanadi. Yig‘uvchida klapan bilan tutashtirilgan qalqovuch o‘rnatilgan, klapan moy o‘tkazgichni berkitadi.
Agar vannada almashinayotgan suv miqdori ko‘p bo‘lsa, moyning yuqori sathi ruxsat etilgandan balandroq ko‘tarilishi mumkin. Buning oldini olish uchun suv suv yostiqchasi bilan tutashgan egri quvurlar orqali chiqarib yuboriladi. Quvurchaning yuqori sathi moyning ruxsat etilgan sathiga mos keladi (moy va suv zichligiga tuzatish kiritgan holda). Agar moy sathi pechda ruxsat etilgandan yuqori ko‘tarilsa, u holda suv pechdan quvurcha orqali to‘kiladi.
Moyning pastki sathini nazorat qilish uchun yorug‘lik signalizatsiyasi yoki suv tarmog‘idagi kranning ochish va yopilishini rostlaydigan solenoid klapanlaridan foydalaniladi. Elektr datchiklarni qo‘llash suv – o‘tkazgich, moy esa o‘tkazgich emasligiga asoslangan. Pechga suv berishni rostlovchi kontaktlar moy sathining tebranishi (o‘zgarishi)ga ko‘ra ishga tushadi.
Moy faol qatlamining balandigi (savat sig‘imi 15 kg sabzavotni tashkil etganda) 85-dan 115 mmgacha, passiv qatlamining balandligi – 20–40 mm. Pechda moy markaziy qatlamining balandligi isitish kamerasining konstruksiyasiga bog‘liq. U har doim uncha baland bo‘lmagan kompakt konstruksiyaga ega bo‘lishi kerak. Isitish kamerasining konstruksiyasi loyihalanganda har doim isitishning birlik yuzasi yuqori bo‘lishi,ya’ni 1 m² moy yuzasiga 6 m² pech isitish yuzasi ta’minlanadi. Bu holda qovurish jadal ketadi, moyning foydali sarfi W ortadi, natijada pechdagi moy almashinish koeffitsienti K ham ortadi.
Qovurilgan sabzavotdan moy oqiziladi va, bankalarga joylashda deformatsiyalanmasligi hamda ishchilar qo‘li kuymasligi uchun qovurilgan sabzavot 30–40⁰S gacha sovutiladi. Ikra ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan sabzavot sovutilmaydi.
Mexanizatsiyalangan havo sovutgichi ventilyasilanadigan kameradan iborat bo‘lib, u orqali savatlar osilgan transportyor o‘tadi. Yo‘naltirilgan sovutuvchi havo ishtirokida sabzavot 2–6 daqiqa davomida soviydi.
Qovurilgan sabzavotning vakuumda sovutilishi vakuumda suvning qaynash temperaturasi pasayishi va issiq sabzavot tarkibidagi suvning tez bug‘lanib ketishiga asoslangan. Natijada sabzavot temperaturasi tez pasayadi.
Vakuum–sovutgich kameradan iborat bo‘lib, unga qovurilgan sabzavot solingan ishchi organlar o‘rnatilgan. Kamera germetik berkitiladi va unda 5,3–7,9 kPa ga teng qoldiq bosim qoldiriladi. Sovutish 2–2,5 daqiqa davom etadi.