Buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti “Geografiya bakalavriat” ta’lim yunalishi

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI 
 
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
Tabiiy fanlar fakulteti 

 
“Geografiya bakalavriat” ta’lim yunalishi 
 
IV – kurs talabasi

Sayfutdinova Nilufarning bitiruv malakaviy ishi 
 
Mavzu: Tabiiy geografiya fanining obyekti va predmetini o’rganishning 
ahamiyati 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
BUXORO-2016 

---

MUNDARIJA 
Kirish 
 I. Bob. 
Tabiiy geografiyaning geografiya fanlar tizimidagi o’rni va O`zbekiston 
tabiiy geografiyasi
 
 
1.1. Tabiiy geografiyaning geografiya fanlar tizimidagi o’rniga umumiy tavsif 
1.2. Tabiiy geografiya fanining ob’ekti va predmetining mazmuni va mohiyati
1.3. O`zbekistonning umumiy tabiiy geografik tavsifi 
II. Bob. Tabiiy geografiya fani ob’ekti va predmetini o’rganishning amaliy 
ahamiyati 
II.1. Tabiiy geografiya fani ob’ekti va predmetining umumta’lim maktablari darsliklarida 
yoritilishi (V sinf misolida) 
II.2. Landshaftshunoslik - kichik hududlar tabiiy geografiyasi 
.II.3. Tabiiy geografiya fani ob’ekti va predmetini o’rganishning amaliy ahamiyati 
XULOSA VA TAKLIFLAR
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

---

KIRISh 
Mavzuning dolzarbligi. 
Geografiya qariyb yigirma ikki asrlik uzoq va murakkab 
tarixga ega bo’lgan qadimgi fanlardan biridir. U jamiyatda doimo bir necha 
vazifalarni bajarib kelgan. Geografik bilimlar umumiy ta’limning asoslaridan birini 
tashkil qilishi bilan bir vaqtda insonning haqiqiy ilmiy dunyoqarashining 
shakllanishi uchun muhimdir. Geografiya bugungi kun fani sifatida 
rivojlanishning tabiatdan oqilona foydalanish va muhofaza qilish, jamiyatning 
turli sostial-iqtisodiy vazifalarni to’g`ri hal etishida ahamiyati katta.
Geografiya o’zining uzoq tarixi davomida g`ayratli va donishmand 
insonlarning shijoati tufayli Er yuzasining barcha qismlari, mamlakatlari kashf 
qilindi, ularning tabiiy sharoitlari, tabiiy boyliklari, xalqlari va boshqa geografik 
xususiyatlariga oid ko’pdan-ko’p ma’lumotlar to’plandi. Natijada to’plangan 
ma’lumotlarni o’rganish, solishtirish, umumlashtirish va qonuniyatlarni 
aniqlashdan iborat bo’lgan ilmiy izlanishlar yuzaga chiqa boshladi, ya’ni 
geografiya fanining ilmiy asoslari va nazariyasi shakllana boshladi. 
Er yuzasi va turli qismlarining, turli o’lka va mamlakatlarning tabiiy 
sharoiti, tabiiy boyliklari, xo’jaligi va aholisiga taalluqli ma’lumotlar ko’paygan 
sari geografik izlanishlar ham murakkablashib, ixtisoslashib bordi. Joylarning 
tabiiy sharoitini, iqtisodiy geografik xususiyatlarini chuqurroq va batafsilroq bilish 
ehtiyoji ularning qismlarga, komponentlarga bo’lib o’rganishni taqozo eta 
boshladi. Bu hol o’z navbatida geografiya fanining tabaqalanishiga va yangi 
geografik fanlarni paydo bo’lishiga olib keldi. Buning oqibatida bir butun fan 
sifatida shakllangan geografiya endilikda murakkab tuzilgan fanlar tizimiga 
aylandi. Bu tizimda tabiiy geografiyaning ham o’z o’rni bor. 
Mustaqillikning dastlabki yillaridan boshlab, mamlakatimizning barcha 
ta’lim tizimlarida tabiiy geografiya fanining turli tarmoqlarini o’qitishga katta 
e’tibor berila boshladi. Bu esa geografiya darslarida ta’lim sifati va mazmunini 
yaxshilashni ustuvor vazifalardan biri sifatida belgiladi.

---

O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g`risida”gi Qonuni va Kadrlar 
tayyorlash Milliy dasturining talablaridan kelib chiqib, geografiya fanlar 
tizimidagi qonuniyatlarni o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilishi ta’lim sifatini 
ta’minlovchi muhim omildir.
Men yuqoridagi talablardan kelib chiqib, bitiruv malakaviy ishim 
mavzusi sifatida tabiiy geografiyaning ob’ekti va predmeti hamda uni 
o’qitishning ahamiyati mavzusini tanladim. 
Bugun mamlakatimizda ta’lim sohasiga katta mablag`lar ajratilmoqda.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I. A. Karimov 2016 yil 16 yanvarida 
mamlakatimizni 2015 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2016 
yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga 
bag`ishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan
 
yig`ilishida “Bosh 
maqsadimiz – mavjud qiyinchiliklarga qaramasdan, olib borayotgan 
islohotlarni, iqtisodiyotimizda tarkibiy o’zgarishlarni izchil davom ettirish, 
xususiy mulkchilik, kichik biznes va tadbirkorlikka yanada keng yo’l ochib 
berish hisobidan oldinga yurishdir”