Buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti “Biologiya” kafedrasi

 

SOMATOSENSOR TIZIM. 

Somatosensor  analizator  sistemasini  teri,  skelet-mushak  apparati  sezgilari  tashkil 

etadi. 

 PROPRIORETSEPSIYA-  yuqoridagilarning  barchasini  majmuidir. Muvozanatni 

saqlagan  holda  harakatlarni  boshqarishda  vestibulyar  tizimdan  tashqari  chuqur 

sezgirlik yoki propreoretseptsiyaning ahamiyati katta. Es-hushi joyida bo‘lgan odam 

har zumda oyoq-qo‘llarining bir-biriga nisbatan qaysi holda turganini yaxshi sezadi. 

Bo‘g‘ilarning  qaysi  yo‘nalishda  harakat  qilganini  aniq  biladi.Har  bir  harakatga 

bo‘lgan  qrashilikti  ham  darrov  fahmlaydi.  Bu  qobiliyatlarning  hammasi 

propreoretseptsiya  deyiladi,  chunki  tegishli  retseptorlar  (proprioretseptorlar)ning 

qo‘zg‘alishi  tashqi  rag‘batlarga  emas,  balki  tananing  o‘zida  vujudga  keladigan 

rag‘batlarga  bog‘liq.  Bu  hisni  chuqur  sezgirlik  deyishning  sababi  shundaki, 

proprioretseptorlar  asosan  tananing  chuqur  qismlarida,  muskul,  pay,  bo‘g‘imlar 

atrofida joylashgan.