|
Mavzu №3: Motivatsiyani boshkarish.
Reja:
1.
Motivlashtirish menedjerning asosiy funktsiyasi sifatida.
2.
Xizmatchilar motivatsiyasini boshkarishning umumiy printsiplari.
3.
Tashkilotning motivatsion tabiati tushunchasi.
4.
Boshkaruvda motivatsiya nazariyalari. Extiyojlar ierarxiyasi motivatsiyasi.
A.Maslouning extiyojlar piramidasi.
5.
Tashkilotning zamonaviy nazariyasida xizmatchilarning motivatsion
omillarga boglikligining ijtimoiy turlari.
6.
Kasbga yunalganligini baxolash metodikasi (K.Tomas). «SHaxsning
yunalganligi» metodikasi (V.Smeykal va M.Kucher). «Muvaffakiyatga erishuvga
extiyoj» metodikasi (Yu.M.Orlov).(Ilovada berilgan)
Ijtimoiy faoliyatni tashkil etish va boshkarishda barcha imkoniyatlar tuplagan
tajribalar, ishchi va mexnatkashlarning xamda raxbarlarimizning tafakkuri,
ma’naviyati, milliy e’tikodi mamlakat boyligi xisoblanib, shular orkali boshkaruv
tizimini olib borish yaxshi natija beradi.
Ijtimoiy
faoliyat
jamiyatdagi,
jamoadagi, oiladagi yurish-turish tamoyillari inson akl-zakovatining yoki
boshkacha aytganda tabiiy intellektning talablarini kondirish raxbarlar,
mutaxassislar, oddiy xodimlar bilan munosabatda bulish, bir tizim doirasida
faoliyat kursatayotgan odamlar orasida xam ijtimoiy, xam iktisodiy, ruxiy
tarbiyaviy munosabatlar urnatish kabi muxit bilan kurshovda bulishi kerak.
Yukoridagilardan kelib chikkan xolda ijtimoiy faoliyatda axlok, xulk kabi
umumiy tushunchalarni ajratib karash urinlidir. Xulk kishining jamiyatda yashab
namoyon etadigan, shakllanadigan tushuncha bulib, u kishining yurish turishida,
axlokida, munosabatida, xotirasida, tafakkurida namoyon buladigan ijtimoiy
ongning bir kurinishidir. Axlok jamiyatdagi, jamoadagi, oiladagi, yurish-turish
tomiyillari yigindisi. Axlok davlat deganlari kuvvatlab va kuzatib boradigan xukuk
me’yorlaridan fark kiladi. Axlok jamiyatchilik fikriga va ta’siriga, e’tikod,, an’ana
va odatga, urf-odatga, kishining uz xulk-atvorini boshkarishga tayyorligiga,
mexribon va xushmuomalaligiga, ishda xamkasblari bilan madaniyatli muamalada
bulishga, mexnat, ishlab chikarish, moliya intizomlarini saklashiga tayanadi. Axlok
kishining ogir sharoitda uzini tuta bilishida, buysunuvchilariga topshirik
12
berayotganda xushmuomala bulishda, kul ostidagilarga nisbatan e’tiborli bulishda,
ular muvaffakkiyatini uz vaktida takdirlashida uz ifodasini topadi. O’ZBekiston
Respublikasining mustakilligi uning fukarolariga inson erkinligi xukuklaridan
foydalanishga keng yul ochib berdi. Ayniksa, ijodkorlarga, ixtirochilarga, akliy
mulk egalariga kulay sharoitlar yaratdi. Ular uz akl-zakovat mulkini: ixtirolari,
ilmiy kashfiyotlari, texnologik yangiliklari, uslubiy ishlanmalarini tovar sifatida
erkin sotish imkoniyatiga ega bulishdi. Bu, bir tomondan, xalkimiz ichidan yangi
ixtirochilar, ijodkorlarning usib chikishiga xizmat kilsa, ikkinchi tomondan,
ma’naviyat, ma’rifat, ilm-fan kabilarning usishiga imkoniyat yaratadi. Bugungi
sharoitda boshkarish vazifasi kanchalik murakkabrok, tabakalashganrok bulgani
sari, raxbarlik kilish oldida xar kanday vazifa ichida xam vazifalararo yunalishda
xam boshkarishni takomillashtira olish vazifasi turadi. Natijada boshkarish
vazifasidan asta-sekin boshkarishni takoimillashtirishning mustakil vazifasi ajralib
chikadi- bu vazifa moyillikdir, ya’ni kishilar faoliyatini ruxiy yullar bilan
maksadga muvafiklashtirishdir. Bunda xodimni boshkarishning maksadi samarali
va maxsulida sxemalari uchun ularning kobilyatlarini kengaytirishdir. Demak,
moyillik - kishi faoliyatini ma’lum zur berish yoki kuch bilan majbur etishga,
ma’lum xarakat kilishi natijasida va ma’lum darajada kat’iyatlilik, xalollik bilan
maksadlarga erishishga karatilgan kuchlarning xammasidir. Zamonaviy boshkarish
ma’rifatli, uz kasbini keng va chukur egallagan, yukori axlok me’yorlariga amal
kilishni talab etadi. Ma’rifat va axlok orkali kishilarning iktisodiy va ijtimoiy
munosabatlarini, xulkini urganish va tashkilot faoliyatida kullash katta
muvaffakiyatlarga olib keladi.
Tashkilot raxbarlari ajoyib rejalar va ustivorlikni ishlab chikishi eng maksadga
muvofik tuzilmani topishi va samarali uzatish tizimini yaratishi va axborotlarga
ishlov berishi tashkilotda eng zamonaviy jixozlar urnatishi va zamonaviy
texnologiyalarni ishlatishi mumkin. Ammo, tashkilot a’zolari kerakli drajada
ishlamasalar uz vazifasini boshkara olmasalar, jamoada uzlarini mos ravishda tuta
bilmasalar, mexnatlari bilan tashkilot uz maksadlariga erishishiga va uning bosh
vazifasini bajarilishiga xissa kushishiga intilmasa barcha imkoniyatlarni yukka
chikaradi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
