Buxoro davlat universiteti pedagogika kafedrasi «umumiy pedagogika»

Gerbart  ta’limni  tasviriy  ta’lim,  analitik  ta’lim,  sintetik  ta’lim  deb  uch  turga 
bo’ldi: 
Tasviriy ta’lim cheklangan tarzda qo’llaniladi, lekin o’z chegarasi doirasida uning 
ahamiyati  juda  katta.  U  shaxsning  tajribasini  aniqlab  olishni  va  bu  tajribani  to’ldirishni 
o’z oldiga  maqsad qilib qo’yadi.  O’qituvchi materialni jonli, obrazli hikoya qilib berish 
yo’li  bilan  o’quvchi-talabalarning  bilimlarini  kengaytiradi.  Bunda  ko’rsatmali  vositalar 
katta rol o’ynaydi. 
Analitik ta’lim «ayni bir vaqtda atrofni o’rab turgan» narsalarni ayrim narsalarga, 
bu  narsalarni  esa  tarkibiy  qismlarga,  bu  tarkibiy  qismlarni  ham  belgilarga  bo’lish 
vazifasini o’z oldiga qo’yadi. Yoshlar maktabga, akademik litsey, kasb-hunar kolleji, oliy 
ta’lim  muassasalariga    kelganlarida  ularning  boshlarida  juda  ko’p  tasavvurlar  bo’ladi, 

---

193 
 
lekin  ularning  ongida  bu  tasavvurlar  qalashib  qolgan  bo’ladi.  Vazifa  shuki,  o’qituvchi 
rahbarligida  o’quvchi-talabalarning  bu  fikrlari  bo’laklarga  ajratilishi,  tuzatilishi  va 
takomillashtirilishi lozim.