Buxoro davlat universiteti «iqtisodiyot» kafedrasi «MINTAQAVIY iqtisodiyot» fanidan


Tayyor mahsulotni iste'mol qilish tarkibi va ko'lami



Download 194,88 Kb.
bet5/7
Sana20.06.2022
Hajmi194,88 Kb.
#680131
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
yordamadze (1)

Tayyor mahsulotni iste'mol qilish tarkibi va ko'lami
Ishlab chiqarilgan mahsulotlarga bo'lgan talabni aniqlash kelajakdagi korxonaning tuzilishi va ko'lamini aniqlash demakdir. Kadrlar soni, tarkibiy gradatsiya, ishlab chiqarish hajmi - bularning barchasi ichki va tashqi bozorda talab qilinadigan mahsulotlar miqdoriga bevosita bog'liq.
Tayyor mahsulotlar va xom ashyoning tashilishi
Ishlab chiqarish jarayoni uchun xom ashyo va tashish uchun tayyor mahsulotning imkoniyatlarini hisobga olish zarurati juda muhim texnologik omil hisoblanadi. Boshqa barcha ijobiy omillar bilan birga, unga qat'iy rioya qilish kerak.
Mintaqaning ekologiyasi
Mahalliy hokimiyat talablari va davlat himoyasi to'g'risidagi qonunlar muhit qat'iy rioya qilinishi kerak. Ularning buzilishi korxonaning to'liq to'xtatilishiga va unga qo'yilgan barcha aktivlarning yo'qolishiga olib kelishi mumkin. Shu sababli, atrof -muhitga ta'sirini baholash muvaffaqiyatli tijorat va ishlab chiqarish faoliyatining kalitidir.
Bu omillarning har biri o'z -o'zidan muhim. Shu bilan birga, ularning barchasi bir -biri bilan bog'liqligi aniq. Ammo uzoq muddatli muvaffaqiyatli ish uchun ularning hech birini hisobga olmaslik mumkin emas.
Mashinasozlik uchun joylashuv omillari. Mashinasozlik geografiyasi
Mashinasozlik malakali ishchi kuchi talab qiladigan mahsulotlar (asbobsozlik, elektrotexnika, mashinasozlik, samolyotsozlik va boshqalar) ishlab chiqaradigan mehnat talab qiladigan va metallurgik mehnat talab qiladigan (aniq) bo'linadi.
Savol: mehnat talab qiladigan tarmoqlar geografiyasini aniqlang.
Javob: Mehnat talab qiladigan ishlab chiqarishlar katta shaharlarda joylashgan bo'lib, ularda malakali kadrlar tayyorlaydigan ta'lim muassasalari mavjud. Mehnat talab qiladigan mashinasozlik markazlari-Moskva, Qozon, Samara va boshqalar. katta shaharlar aholisi yuqori bo'lgan Rossiyaning Evropa qismida.
Metallni talab qiladigan (og'ir) mashinasozlik (metallurgiya, energetika, tog'-kon) uchun juda ko'p metall kerak bo'ladi. Shuning uchun korxonalar metallurgiya bazalari hududlarida - Uralsda (Yekaterinburg, Chelyabinsk) joylashgan.
Mehnatni ko'p talab qiladigan va metall talab qiladigan mashinasozlik sanoatining joylashishining asosiy yo'nalishlarini aniqlash.
a) Atlasning "injeneriya" xaritasida metallni ko'p talab qiladigan va mehnat talab qiladigan texnikaning asosiy yo'nalishlarini aniqlang.
b) Ushbu muhandislik tarmoqlarining markazlarini ayting.
v) "Mashinasozlik" xaritasini "Aholi zichligi" va "Metallurgiya" atlas xaritalari bilan solishtiring. Mehnatni ko'p talab qiladigan va metall talab qiladigan mashinasozlik markazlari o'rtasidagi munosabatlar haqida xulosalar chiqarish.
3. Ixtisoslashuv va kooperatsiya
Ishlab chiqarishni tashkil etish shakllaridan biri bu ixtisoslashuv va kooperatsiya.
Ixtisoslashuv - korxona tomonidan bir hil mahsulot ishlab chiqarish. Bu sanoat samaradorligini oshirishning zaruriy sharti.
Bu jarayonning teskari tomoni hamkorlikdir, chunki ixtisoslashish ittifoqdosh korxonalar o'rtasidagi yaqin aloqalarni - kooperativ aloqalarni nazarda tutadi.
Kooperatsiya - bu ma'lum mahsulotlarni birgalikda ishlab chiqaradigan ixtisoslashgan korxonalar o'rtasidagi ishlab chiqarish munosabatlari.
4. Transport omili
Ba'zi mashinasozlik korxonalari iste'molchining yoniga joylashtiriladi, chunki mahsulotlarini tashish qiyin, shuning uchun transport omili katta ahamiyatga ega. Masalan, dengiz kemasozligi portlarda, don yig'ishtiruvchi esa dasht bug'doyi-Rostov-na-Donida joylashgan.
IV. Ankraj
Qaysi mashinasozlik sanoati mehnat talab qiladigan mahsulotlar ishlab chiqaradi? (Asbobsozlik, elektrotexnika, samolyotsozlik, dastgohsozlik.)
Nozik (mehnat talab qiladigan) mashinasozlik mahsulotlarini ayting. (Soatlar, televizorlar, samolyotlar, dastgohlar.)
Metall iste'mol qiladigan mashinasozlik qaysi sohalarga tegishli? (Kon uskunalari, metallurgiya, energetika.)
Mashinasozlik va mehnat talab qiladigan mashinasozlik korxonalarining joylashishiga qanday omillar ta'sir qiladi? (Aholining yuqori kontsentratsiyasi, malakali kadrlarning mavjudligi-mehnat talab qiladigan mashinasozlikni joylashtirish sharti. Metallning mavjudligi-metall talab qiladigan mashinasozlikni joylashtirish shartidir).
Mashinasozlik majmuasining tarmoqlarini ishlab chiqish va joylashtirish yagona xalq xo'jaligi kompleksining barcha tarmoqlari bilan bir xil printsiplarga asoslanadi. Rivojlanish va joylashtirish tamoyillari mashinasozlik sanoatining rivojlanishi va joylashishiga ta'sir etuvchi umumiy va o'ziga xos omillarga bo'linadi. Ular quyidagichadir:
1. Tabiiy sharoit, tabiiy va xomashyo geografiyasi.
2. Jildlar kapital qo'yilmalar, ularni moliyalashtirish manbalari.
3. Iqtisodiy rayonlardagi fermer xo'jaliklarining ixtisoslashuvi va rivojlanish darajasi.
4. Fan va texnika taraqqiyotining asosiy darajasi.
5. Aloqa va transport tarmog'i yo'llari.
6. Mehnat resurslari, ularning tarkibi, malaka darajasi.
7. Ishlab chiqarishni tashkil etish shakli.
8. Mahsulot iste'moli miqyosi va tarkibi.
9. Xom ashyo va tayyor mahsulotlarning tashilishi.
10. Mintaqadagi ekologik vaziyat.
Mashinasozlik korxonalarining joylashuvi ishlab chiqarishning texnik -iqtisodiy xususiyatlariga va birinchi navbatda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning strukturaviy murakkabligi va ixtisoslashuv va kooperatsiyaning keng rivojlanishi kabi xususiyatlarga bog'liq. Texnologik jarayonning tabiatiga ko'ra, ko'plab sohalar yuqori texnologik kadrlarga ega bo'lgan yuqori texnologik madaniyat sohalariga intilishadi.
Mashinasozlikda ishlab chiqarish joylashuviga xom ashyo omiliga qaraganda iste'molchi omili katta ta'sir ko'rsatadi. Xom ashyo manbalari va tayyor mahsulot iste'mol qilinadigan joyning bir -biriga mos kelishi og'ir texnikani joylashtirishning eng yaxshi variantidir. Ko'rsatkichlar asosan mehnat resurslarining mavjudligiga bog'liq. Har xil omillarning og'ir mashinasozlik va asbobsozlik tarmoqlarining joylashuvi va rivojlanishiga ta'siri darajasidagi farq ularning Rossiya Federatsiyasi hududida turlicha joylashishini aniqlaydi.

Download 194,88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish