Buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakulteti tarix kafedrasi


II)  Beruniy  yashagan  davrdagi  O’rta  Osiyo  tarixi



Download 0,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/31
Sana01.01.2022
Hajmi0,98 Mb.
#298505
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31
Bog'liq
beruniy va ijtimoiy fanlar

II)  Beruniy  yashagan  davrdagi  O’rta  Osiyo  tarixi.

  Bu  sohada  Beruniy  o’z 

vatani  Xorazm  va  G’aznaviylar  davlatni  tarixi  bilan  maxsus  shug’ullandi. 

“Giodeziya”  “Mineralogiya”  va  “Hindiston  asarlarida  Xorazm  va  G’azna 

hukmdorlari  haqida  alohida  ma’lumotlar  berilgan.  Bulardan  ma’lum  bo’lishicha 

Mahmudning  Hindistonga  qilgan  bosqinchilik  yurishlariga  Beruniy  oshkora 

bo’lmasada yashirin yo’llar bilan  qarshi chiqqan. Bu yurishlar oqibatini u shunday 

tasvirlaydi: 

           “Mahmud  hind  mamlakatlarida  qirg’inlar  qilib,  mashhur  afsonalardagi 

singari  ularning  kullarini  ko’kka  sovurdi;  nihoyat  ular  hamma  –  yoqqa  sochilib, 

qolganlari  esa  juda  ham  nafratlanib,  musulmonlardan  uzoqlashishga  tushdilar. 

Balki bu hodisalar bosib olingan mamlakatlardan ulardagi ilmlarning yo’qolishiga, 

Kashmir,  Banoras  va  bularga  o’xshash  haligacha  qo’limiz  yetmaydigan  joylarga 

qochib ketishlariga sabab bo’lgandir”

77

. “Geodeziya”da Beruniy G’azna tomondan 



xavf  tug’ilgan  paytda  aysh  –  ishrat  bilan  band  bo’lib,  hech  qanday  chora  tadbir 

                                                             

75

 Беруний Абу Райҳон. Ал- Қонун ал- Масъудий,  Ҳайдаробод. 1954. –Б. 156.



 

76

 Всемирная  история, том, II, М. 1956.  –C. 199.



 

77

 Беруний Абу Райҳон.  Ҳиндистон  Т. «Фан» 1965. –Б. 35.



 


45 

 

ko’rmagani  uchun  Xorazmshohni  koyiydi.  “Mineralogiya”da  esa  Xorazmshoh 



lochinni  oyog’ini  sindirib  qo’ygani  uchun  qushboqarning  ham  oyog’ini  sindirib 

haddan tashqari rahmsizlik qilgani haqida hikoya qiladi

78

. Xorazm va G’aznaviylar 



xonadoni tarixiga bag’ishlab Beruniy ikkita maxsus asar yozgan, bittasi – “Xorazm 

xabarlari  haqida  suhbatlar”  (“Xorazm  tarixi”),  ikkinchisi  “Sulton  Mahmud 

podshohlik  kunlari  tarixi  va  uning  otasi  haqida  xabarlar”.  Ular  bizgacha  yetib 

kelmagan,  lekin  mashhur  tarixchi  Yoqut  Hamaviy  (1179  –  1229)  bu  asarlarni 

ko’rganligini ta’kidlaydi.  

    



Download 0,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish