Buxoro davlat universiteti filologiya fakulteti

Muayyan va mavhum ot. Muayyan ot quyidagi LMTga ega:

1. 
   Modda nomi: [oltin], [kumush], [qum], [suv].
   
2. 
   Shaxs tavsifi nomi: [yigit], [chol], [o‘zbek], [tojik], [cho‘loq], [kasal], [ota], [ona].
   
3. 
   Buyum nomi: [qalam], [kitob], [cho‘mich], [kosa], [gilam], [sholcha].
   
4. 
   O‗simlik nomi: [daraxt], [buta], [o‘t], [jiyda], [ildiz].
   
5. 
   O‗rin-joy nomi: [qishloq], [shahar], [sahro], [adir].
   
6. 
   Miqdor nomi: [misqol], [tonna], [botmon], [chaqirim].
   
7. 
   Tashkilot va muassasa nomlari: [maktab], [idora], [do‘kon], [bozor].
   
8. 
   Vaqt-payt nomi: [kun], [fasl], [tong], [kecha] .
   

Bu har bir LMT o‗z ichida bir necha lug‗aviy-ma‘noviy guruh (LMG) ga bo‗linib ketadi. Masalan, shaxs tavsifi nomi quyidagi LMGga ajraladi:

1. 
   Shaxsni yosh jihatdan tavsiflovchi LMG: [chol], [qari], [o‘smir], [o‘spirin].
   
2. 
   Shaxsni qarindoshlik jihatdan tavsiflovchi LMG: [opa], [ona], [singil], [egachi], [buvi].
   
3. 
   Shaxsni kasb jihatdan tavsiflovchi LMG: [ishchi], [dallol], [dehqon], [suvchi], [mirob].
   
4. 
   Shaxsni istiqomat jihatdan tavsiflovchi LMG: [qishloqi], [toshkentlik], [shaharlik].
   
5. 
   Shaxsni tashqi belgilari jihatdan tavsiflovchi LMG: [bukri], [novcha], [pakana].
   
6. 
   Shaxsni ruhiy holati jihatdan tavsiflovchi LMG: [jinni], [ovsar], [dovdir], [ezma].
   
7. 
   Shaxsni ijtimoiy jihatdan tavsiflovchi LMG: [boy], [kambag‘al], [xasis], [ziqna].
   

Boshqa LMT ham shunday LMGga bo‗linadi. Masalan, «Hayvon nomi» LMTsi LMG lari: «qoramol» LMG, «ot» LMG, «qo‗y» LMG, «echki» LMG, «it» LMG, «eshak» LMG, «tovuq» LMG va h.k. [ 14 ]

Muayyan ot LMG lari nisbatan barqaror va o‗ta keng, deyarli cheklanmagan va o‗zgaruvchan qurshovdan iborat. LMG markazidagi leksemalar o‗zaro giponimik, partonimik, graduonimik, funksionimik, ierarxionimik munosabatlarda yashaydi. Masalan, [daraxt] leksemasi quyidagi jins-tur munosabati: [qayin], [tol], [o‘rik], [terak], [majnuntol], [archa]. Funktsionimik asosda tuzilgan LMG ancha oz: [qalam], [ruchka].

Ot morfologik o„zgaruvchi so„z sifatida o‗ziga xos morfologik paradigmalarga ega. Son va subyektiv baho shakllari otning asosiy tasniflovchi grammatik shakllari hisoblanadi.

Ot turkumida sintaktik kategoriyalar keng qo‗llanishga ega. Xususan, КК va EК voqelanishi uchun bu turkumda cheklanmagan imkoniyat mavjud. Ammo unda kesimlik kategoriyasining voqelanishi nisbatan chegaralangan.