Buxoro davlat universiteti adizova Z. M., Avezov A. A., Norova F. F. Ma’lumotlar bazasi buxoro 2022 Mualliflar

Bilimlar bazasida bilimlarni tashkil qilish

Bilimlarni tashkil qilish ostida bilimlarni tarkiblashtirish tushuniladi. Bilimlar kuyidagiga tashkil kilinishlari mumkin:

1. 
   Bilimlarni takdim etish darajasi va detallik darajasi buyicha tashkil qilish.
   
2. 
   Bilimlarni tizimning ishchi xotirasida tashkil qilish.
   
3. 
   Bilimlarni BBda tashkil qilish.
   

Takdim etish darajasi kuyidagicha bulishi mumkin: nolli daraja - u tizimning predmetli soxa xakidagi bilimlariga ega; birinchi daraja - meto bilimlarga, ya’ni nolli darajadagi bilimlar tizimning ichki dunesida kanday berilganligi xakidagi bilimlarga ega; ikkinchi daraja birinchi darajadagi bilimlar xakidagi ma’lumotlarga, ya’ni birinchi darajaning bazaviy tushunchalarini berilishi xakidagi bilimlarga ega.
Detallik darajasi bilimlarni tafsilotlarni xar xil darajasi bilan kurib chikishga imkon beradi, asosan detallikning uchta darajasi ajratiladi.

1. 
   Bilimlarni umumiy tashkil qilish buyicha.
   
2. 
   Bilimlarni mantikiy tashkil qilish buyicha.
   
3. 
   Bilimlarni jismoniy tashkil qilish buyicha.
   

Intellekt tizimning ishchi xotirasida ayrim ma’lumotlar saklanadi. Intellekt tizimlarning ishchi xotirasida mavjud bulgan ma’lumotlar ajratilgan yeki boglangan sifatida kurib chikiladi. Birinchi xolda ishchi xotira kupgina oddiy elementlardan, ikkinchisida bitta yeki bir necha murakkab elementlardan tashkil topadi. Oddiyrok xolda bu konstantalar yeki uzgaruvchanlar. Bu yerda ba’zi bir ob’ektning ta’riflari uzgaruvchan buladi. Vaktning ushbu paytidagi tegishli ta’riflarning ma’nosi esa - konstantalar buladi. Murakkab elementlardan tashkil topgan ishchi xotira uchun ayrim elementlar urtasidagi aloka semantik munosabatlar kurinishida yakkol kursatilgan. Ammo BBdagi predmetli va boshkaruvchi bilimlarni tashkil qilish masalalarini kurib chikish eng muxim buladi.
Bunga bir kator sabablar kumaklashadi:

1. 
   CHunki bu BBdagi axamiyati va xajmi buyicha asosiy bilimlar.
   
2. 
   Bu bilimlar intellekt tizim ishining sifati va samaradorligiga eng katta ta’sir kursatadilar.
   
3. 
   Interpretatsiyalanmaydigan bilimlarni tashkil qilish masalalari ularni ishlab chikish oddiyligi tufayli murakkab emas.
   

BB tizimi shunday tashkil kilinishi kerakki, kerakli paytda zarur, ya’ni relevantli bilimlarni belgilash va foydalanish mumkin bulsin. Buning uchun bilimlarni tashkil qilishning uchta jixatini ajratish mumkin.

1. 
   Bilimlarni boglanganligi.
   
2. 
   Bilimlarga kirish mexanizmi.
   
3. 
   Takkoslash usuli.