Buxoro davlat tibbiyot instituti xalq tabobati,tibbiy biologiya va tibbiy profilaktika fakulteti

Xozirgi kunda kuyidagi asosiy tur mezonlari tafovut qilinadi.

Morfologik mezon 

Morfologik mezon - turlarining eng barvaqt aniqlangan mezoni hisoblanadi. Ushbu mezon turning morfologik-anatomik tuzilishiga ko’ra boshqa tur vakillaridan ajralganligidan dalolat beradi

Fiziologik-biokiyoviy mezon

Fiziologik-biokiyoviy mezon xar bir turning xayot faoliyatidagi barcha jarayonlarning kimyoviy tarkib jixatidan aloxidaligidan dalolat beradi. Molekulyar biologiya soxasidagi keyingi tadkikotlarning kursatishicha, xar xil turlarda uxshash funktsiyani bajaruvchi bir xil oksillar uz molekulalari tuzilishi jixatidan bir- biridan fark kilishi mumkin. Bu xulosani insulin misolida kuzatish mumkin

Genetik mezon

Genetik mezon - turning asosiy mezonidir. Mazkur mezon ikkita xulosaga tayanadi. Birinchidan hayvon va o’simliklarning xar bir turi uchun xromosomalarda diploid soni doimiy. Lekin turlar, o’zaro kariotiplari, yani xromosomalarning tuplami ularga joylashgan jami irsiy belgilari bilan bir-biridan yaqqol ajralib turadi. Ikkinchidan xar xil turga mansub individlar tabiiy sharoitda odatda o’zaro chatishmaydi. Evolyutsiya jarayonida vujudga keladigan xilma - xil fiziologik va morfologik mexanizmlar bunday chatishishga yo’l qo’ymaydigan to’siqlardir. Mana shunday ajratib qo’yuvchi mexanizmlar hayvonlar va o’simliklarning turli guruxlarida turlicha bo’lishi kerak.

Ekologik - geografik mezon

Ekologik - geografik mezon o’rganilayotgan turning geografik tarqalishi qonuniyatlarini hamda uning tashqi muhit ekologik omillari bilan o’zaro munosabatlarini aniqlashga asoslanadi. Shuni nazarda tutish kerakki, bironta hayvon yoki o’simlikning muayyan turga mansubligini aniqlashda u yoki bu mezondan foydalanish yetarli bo’lmaydi, faqat mezonlar yig’indisi, ularning o’zaro bir - birini tasdiqlashi bilan birga to’liq ta’rif berish mumkin

E’tiboringiz uchun raxmat!