Bog'liq БХА 57 2 гр Сагдуллаева Нигора Пул ва банк топшириқ
Topshiriq-2. Нобанк кредит ташкилотлари деганда тор доирада ихтисослашган ва алоҳида банк операцияларини амалга ошириш ҳуқуқи бўлган кредит ташкилоти тушунилади.
Бироқ, нобанк кредит ташкилотлари ҳар қандай банк операциясини амалга ошира олмайди. Масалан: улар тижорат банклари амалга оширадиган қуйидаги муҳим операцияларини амалга ошириш ҳуқуқига эга эмас:
Юридик ва жисмоний шахсларга ҳисоб –рақам очиш ва юритиш
Юридик ва жисмоний шахсларнинг пул маблағларини депозит ҳисоб-рақамларига жалб этиш
Мазкур пул маблағларини ўз номига жойлаштириш
Ҳар қандай мамлакатнинг кредит тизимининг асосий бўғини бўлиб тижорат банклари ҳисобланади. Аммо тижорат банклари ҳарқандай операцияни юксак даражада бажара олмайди. Шу сабабли алоҳида банк операцияларини бажаришга ихтисослашган кредит ташкилотлари пайдо бўлди .
Халқаро амалётда нобанк кредит ташкилотларига қуйидаглар киради:
Кредит уюшмалари. Улар фақат ўз-ўзларига депозит қабул қилади ва ўз- ўзларига кредит беради. (Ўзбекистон Республикасида кредит уюшмалари бекор қилинган)
Микрокредит ташкилотлари. Микрокредит ташкилотлар аҳолининг иқтисодий-ижтимоий жиҳатдан актив аммо кам таъминланган қатламларига кредит беради. Улар депозит ва омонатлар қабул қилиш ҳуқуқига эмас.
Ломбардлар олтин ва тилла тақинчоқларни гаровга олиш йўли билан кредит беради.
Лизинг компаниялари 5.Факторинг компаниялари.
Нобанк кредит ташкилотлари тармоғи ва улар томонидан кўрсатилаётган микромолиялаш хизматлари кўламининг кенгайиб бораётганлиги кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни молиявий қўллабқувватлаш, айниқса, аҳолини кредитлаш ҳажмларининг ошиб боришига хизмат қилмоқда.
Ихтисослаштирилган банкларнинг турдаги сифатида инвестиция, жамғарма, ривожланиш ва тараккиёт банкларини келтириш мумкин. Кредит тизимининг яна бир кисми нобанк кредит муассасалари бўлиб, давлат ва корхоналарни молияштириши, узок муддатли кредитлаш билан шуғулланади. Узбекистонда 1997 йилда нобанк кредит ташкилотлари тўғрисида қонун лойихаси кўриб чиқилди. Суғурта компаниялари, нафака фондлари ва бошқа фондларнинг маблағларидан оқилона фойдаланиш ва бу маблағларнинг самарадорлигини таъминлаш масаласи қўйилган. Хар бир мамлакатнинг кредит тизими ўз хусусиятига эга бўлиб, ривожланган йирик универсал банклар тармокларининг кўплиги ва хилма-хиллиги билан ажралиб туради. Германия банк тизими энг юкори даражада ривожланган давлат хисобланади.