O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI Jizzax Politexnika Instituti SERVIS Fakulteti BUXGALTERIYA XISOBI va AUDIT yo’nalishi II-kurs 532-20 – guruh talabasi JUMANAZAROV NURSULTON ANVAROVICHNING MENEJMENT.MARKETING FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI
FAN O‘QITUVCHISI: Saidahmedova.D
MAVZU:
K I R I SH ISHLAB CHIQARISH KORXONALARINI MAXSULOT SIFATINI BOSHQARISH 1.Mahsulot sifat ko’rsatkichlarining mohiyati va tizimi
2. Mahsulot sifatini boshqarishning mahalliy tajribasi
Mahsulot sifati ko`rsatkichlari – uni ishlab chiqarish va iste’mol qilish bilan bog`liq ma’lum sifat ko`rsatkichlari parametrlarining miqdoriy o`lchamini ifodalaydi. Qishloq xo`jaligida bunday ko`rsatkichlarga oziq-ovqat mahsulotlari bo`yicha ularning foydalilik darajasi, texnologik parametrlari, standartlashtirish xususiyatlari, ishonchliligi, ekologik tozaligi, to`yimliligi kabi ko`rsatkichlar kirsa, paxta xomashyosida uning navlari, turi, tola va chigit chiqish nisbati, tolaning uzunligi va pishiqligi kabi ko`rsatkichlarni misol qilib keltirish mumkin. Ko`pchilik sifat ko`rsatkichlari mahsulot xususiyatlarining parametrlaridan tashkil topadi. Sifat ko`rsatkichlari muayyan mahsulotning iste’mol xususiyatlariga ko`ra turlicha bo`lishi mumkin. Qo`yilgan maqsaddan kelib chiqib, mahsulot sifatini baholashga imkon beruvchi ko`rsatkichlarni belgilari bo`yicha turkumlash mumkin: Ifodalanish miqdori bo`yicha: Ta’kidlash lozimki, ko’rsatilgan tizimlar bozor munosabatlari (raqobat, mulk shaklining turli-tumanligi) yo’qligi tufayli sezilarli natijalar bera olmadi. Uslubiy jihatdan mahsulot sifati ko’rsatkichlari tarkibiga uning resurs sig’imi ko’rsatkichlari qo’shilishi, sifatni raqobatbardoshlikdan ajratib olish, boshqaruvning (takror ishlab chiqarish – evolyutsion, funktsional, marketing va boshqalar) ko’pgina ilmiy yondashuvlarini e’tibordan chetda qoldirish kabi kamchiliklarni ta’kidlash mumkin.
v
Mahsulot sifati – mahsulotga kelishilgan yoki nazarda tutilgan ehtiyojlarni qondirish qobiliyatini beradigan uning xususiyatlari va xarakteristikalari yig’indisi. Mahsulot sifati uning raqobatbardoshliligiga erishishning asosiy omili hisoblanadi. Boshqa statik omillarga mahsulot narxi, xizmatning me’yoriy muddatida va mahsulot servisi sifatida uning iste’moli doirasidagi xarajatlar (ekspluatatsiya) kiradi. Tovarning iste’mol xususiyatlari yig’indisidan foydalanish darajasi nuqtai nazaridan “sifat” va “foydali samara” tushunchalarini farqlash lozim. Sifat – tovarning ma’lum bir ehtiyojni qondirishining salohiyatli qobiliyati, samarali foyda esa – tovarning ma’lum bir talabni qondirishining haqiqiy (faktik) qobiliyati. Tovarning foydali samarasining faktik ahamiyati uning salohiyatli qobiliyatining 40-70%ini tashkil qiladi, iste’molchilik xususiyatlari 40-70% qo’llaniladi. amaliyotda iste’molchilik xususiyatlaridan foydalanishning 100% iga erishish iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq emas, chunki bunday holatlarda tovarlarning razunifikatsiya qilinishi va ishlab chiqarish xarajatlari oshishi yuz beradi. Iste’molchilik xususiyatlaridan foydalanishning iqtisodiy maqsadga muvofiqligi, masalan, mashinasozlikda 0,8-0,9 atrofida bo’lgan kattalik hisoblanadi
Ma’lumki, soliq siyosatini erkinlashtirish soliq tizimining muhim tarkibiy
qismi hisoblangan jismoniy shaxslardan olinadigan mahalliy soliqlarni ham
takomillashtirishni talab etmoqda. Mahalliy soliqlar bozor iqtisodiyotiga o’tish
davrida faqatgina davlat byudjetini mablag’ bilan ta’minlash vazifasini bajaribgina
qolmay, soliq to’lovchining o’zini mulkdor deb xis qilishga ta’sir ko’rsatuvchi
omil vazifasini ham bajaradi va moddiy jihatdan ta’minlashga imkon beradi
“2012 yil Vatanimiz taraqqiyotini yangi bosqichga ko’taradigan yil bo’ladi”. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti
Islom Karimovning 2011 yilning asosiy yakunlari va 2012 yilda O’zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning
ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. //Halq so’zi gazetasi, 20
yanvar 2012 yil.
Jismoniy shaxslardan olinadigan mahalliy soliqlarni byudjetga undirish
usullarining nazariy jihatdan etarli darajada o’rganilmaganligi amaliyotda ulardan
samarali foydalanish jarayonida muayyan darajada to’sqinlik qilmoqda.
Kurs ishining maqsadi Respublikamiz soliq tizimida amalda bo’lgan jismoniy
shaxslardan olinadigan mahalliy soliqlarining amal qilish mexanizmini tahlil qilish
va shu asosda mavjud bo’lgan muammolarni, kamchiliklarni aniqlash va
soliqlarning bir vaqtning o’zida davlat byudjetining daromadlarini shakllantirishi
borasida va soliq to’lovchi sub’ektlar manfaatlarigi maqbul keluvchi mexanizmini
ishlab chiqish va takomillashtirish yo’nalishlarini belgilashdan iborat.
