Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

Jurnal-order № 2 

5100 - “Hisob-kitob raqami schyoti” kredeti bо‘yicha 

2015 yil may oyi uchun 

T/r 

Sana 

Debetlanuvchi schyotlar 

 

1000 

2500 

 

5000 

6710 

va bosh. 

jami 

1 

05.05.   

 

 

 

 

 

10000 

 

 

10000 

 

Jurnal-orderlarning  jami,  schyotning  kredet  oborotini  va  u  bilan  aloqador 

bо‘lgan schyotlarning debet oborotlari umumiy summasini kо‘rsatadi. 

Jurnal  orderlar  sistematik  va  xronologik  yozuvlarni  birlashtirganligi  uchun, 

kartochka  va  kitoblarda,  alohida  analitik  uchyot  faqatgina  kо‘p  analitik 

---

 

438 

schyotlarga  ega  bо‘lgan  sintetik  schyotlar  bо‘yicha  olib  boriladi.  Masalan, 

tovarlarni  uchyoti  bо‘yicha,  tayyor  mashulotlarni  uchyoti  bо‘yicha  va  shu  kabi 

boshqa schyotlar bо‘yicha.  

Jurnal  orderlarga  xо‘jalik  operatsiyalari  sodir  bо‘lish  va  hujjatlar  bilan 

rasmiylashtirilishi  jarayonida  yoziladi.  Sistematik  yozuvlar  bir  vaqtning  о‘zida 

xronologik  yozuvni  ham  ifodalaydi.  Shuning  uchun  hisob  yuritishning  bu 

shaklida  alohida  xronologik  uchyot  registrlari  ochishga  va  yurgizish  zaruriyati 

qolmaydi.  Hamma  ma’lumotlar  aloqalanuvchi  schyotlar  kesimida  jurnal-

orderlarga yozilgani uchun memorial orderlar tuzilmaydi.  

Jurnal  orderlarda  amalga  oshirilgan  yozuvlarning  tо‘g‘riligini  solishtirish 

uchun  schyotlarning  krediti  bо‘yicha  jami  hisoblanadi,  olingan  jami  summa 

jurnalda alohida ustunda ajratilgan debetlanuvchi schyotlar jami bilan solishtirib 

kо‘riladi.  Schyotlar  bо‘yicha  debet  va  kredet  yozuvlar  jamini  solishtirish 

imkoniyati  sintetik  va  analitik  schyotlar  bо‘yicha  oborot  qaydnoma  tuzishga 

hojat qoldirmaydi.  

Oborot  qaydnoma  analitik  uchyoti  alohida  kartochka  yoki  kitoblarda  olib 

boriladigan schyotlar bо‘yicha tuziladi. Oylik jamlarining tо‘g‘riligi tekshirilgan 

jurnal-orderlar jamlari “Bosh kitob”ga yoziladi.  

Schyotlarning  kredit  oboroti  “Bosh  kitob”ga  shu  schyotga  tegishli  bо‘lgan 

jurnal orderdan, debet oborotlari esa, boshqa jurnal orderlardan olib yoziladi. 

Jurnal-orderlar  va  “Bosh  kitob”  bir  birini  to’ldiruvchi  bo’lib  xizmat  qiladi, 

chunki, jurnal orderlarda schyotlarning kredit yozuvlari keltirilsa, “Bosh kitob”da 

shu schyotning debet oborot yozuvlari keltiriladi.  

“Bosh  kitob”  va  jurnal-orderlarning  jamlarining  tо‘g‘riligi  tekshirib 

kо‘rilgandan  keyin  schyotlar  qoldig‘i  topiladi.  Qoldiq  “Bosh  kitob”ning  shu 

maqsad uchun belgilangan ustuniga yozib qо‘yiladi. 

“Bosh kitob”da amalga  oshirilgan yozuvlarning  tо‘g‘riligini tekshirish uchun 

hamma schyotlar bо‘yicha oborotlar va qoldiqlar jamlab chiqiladi. Schyotlarning 

debet  va  kredet  oborotlari  summalari  jami  hamda  debet  va  kredet  qodiqlari 

summasi jamlari teng bо‘lishi kerak.  

---

 

439 

Uchyot  amaliyotida  jurnal  order  shaklini  qо‘llash  uchyot  xodimlari  mehnatini 

yengillashtirib  hisob  ishlariga  kompyuter  texnikasini  joriy  qilish  imkoniyatlarini 

yaratadi. 

Jurnal order shaklining asosiy kamchiliklari quyidagilar bо‘lib hisoblanadi: 

1.

 

jurnal-orderlarning hajm jihatdan kattaligi va tuzilishlarining qiyinligi; 

2.

 

jurnal-orderlarni tuldirishni qо‘l mehnatiga moslashtirilganligi; 

3.

 

uchyot ishlariga kompyuter texnikasini qо‘llashni qiyinligi.  

Kо‘rsatilgan  kamchiliklar  uchyot  ishlariga  kompyuter  texnikasini  joriy  qilinganda 

barham topadi.