Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

541 

 

MUNDARIJA 

KIRISH............................................................................................................................................3 

1-MODUL: “BUXGALTERIYA VA KASBIY FAOLIYAT  ASOSLARI” 

1-MAVZU. BUXGALTER KASBINING TADRIJIY RIVOJLANISHI.......................................6 

2. KITOBDA HISOB YURITISHNI PAYDO BO’LISHI VA RIVOJLANISHI.........................10 

3. HISOB ISHLARIDA IKKI YOQLAMA YOZUVNI PAYDO BO’LISHI VA 

RIVOJLANISHI............................................................................................................................13 

4. BUXGALTERIYA HISOBINI RIVOJLANISHI HAQIDA....................................................15 

5. HISOB ISHLARI RIVOJLANISHINI BOSQICHLARGA AJRATISH HAQIDA................17 

6. O’ZBEKISTONDA BUXGALTERIYA HISOBINI RIVOJLANISHI HAQIDA...................20 

7. BUXGALTERIYA HISOBINI MAKTABLARI HAQIDA.....................................................21 

8. XO’JALIK HISOBI TO’G’RISIDA TUSHUNCHA VA UNGA QO’YILADIGAN 

TALABLAR…………………………………………………………………………….…...…24 

2-MAVZU. BUXGALTERIYA HISOBI XIZMATINI TASHKIL 

ETISH............................................................................................................ ..............................33 

1. BUXGALTERIYA HISOBI XIZMATINI TASHKIL QILISHNING HUQUQIY 

ASOSLARI...................................................................................................................................33 

2. O’ZBEKISTON RESPUBLIKASINING “BUXGALTERIYA HISOBI TO’G’RISIDA”GI 

QONUNI VA UNING AHAMIYATI..........................................................................................40 

3. BUXGALTERIYA HISOBINI TASHKIL QILISH SHAKLLARI..........................................42 

3-MAVZU. BUXGALTER KASBIGA QO’YILADIGAN TALABLAR 

1. BUXGALTERLIK KASBINING MOHIYATI........................................................................50 

2. BUXGALTERIYA HISOBI JAMOAT TASHKILOTLARI, ULARNING ROLI VA 

AHAMIYATI...............................................................................................................................54 

3. BUXGALTERLARNI SERTIFIKATLASH TIZIMI...............................................................57 

4. BUXGALTERIYA HISOBI VA AUDIT IXTISOSLIGI BO’YICHA O’QITILADIGAN 

FANLAR TIZIMI......................................................................................................................... 63 

4-MAVZU. O’ZBEKISTONDA OLIY TA’LIMNING O’RNI....................................................65 

1. O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI MUSTAQILLIGI VA UNING OLIY TA’LIM TIZIMIGA 

IJOBIY TA’SIRI............................................................................................................................65 

2. OLIY TA’LIMNING MOHIYATI, XUSUSIYATLARI VA O’ZBEKISTONDA UNING 

RIVOJLANISH BOSQICHLARI.................................................................................................68 

3.  O’ZBEKISTONDA  TALABALAR  TARKIBINING  O’SISHI,  OTM  LARINING  MODDIY 

TEXNIK  BAZASINING MUSTAHKAMLANISHI...................................................................87 

4. O’QUV JARAYONINI TASHKIL ETISHDA EHMLARDAN FOYDALANISH.................91 

5. O’QUV JARAYONIDA PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALAR O’RNI.................................92 

5-MAVZU. BUXGALTERLARNI O’QISH JARAYONINI TASHKIL ETISHNING ILMIY 

ASOSLARI....................................................................................................................................97 

1. OTM LARDA KADRLAR TAYYORLASH BO’YICHA IXTISOSLIKLAR, O’QUV 

REJALARI VA ULARNI TAKOMILLASHTIRISH...................................................................97 

2. NAZARIY VA AMALIY TA’LIM UZVIYLIGI...................................................................104 

6-MAVZU. OLIY O’QUV YURTIDA O’QITISHNING ASOSIY 

SHAKLLARI...............................................................................................................................106 

1. O’QUV MASHG’ULOTLARINING ASOSIY TURLARI....................................................106 

2. KURS ISHLARI, LOYIHALAR, MALAKAVIY BITRUV VA DIPLOM ISHLARI.........114 

3. MASLAHATLAR, ULARNING SHAKLLARI VA O’QISH JARAYONIDAGI ROLI.....116 

4. TALABALARNING ISHLAB CHIQARISH VA BITIRUV OLDI AMALIYOTI, UNI 

TASHKIL ETISH XUSUSIYATLARI.......................................................................................117 

7-MAVZU. MUSTAQIL TA’LIM VA TALABALAR MEHNATINI ILMIY TASHKIL 

ETISH..........................................................................................................................................129 

1. TALABALARNING MUSTAQIL ISHI VA UNI TASHKIL ETISH...................................129 

2. O’QUV MANBALARI BILAN ISHLASH..............................................................................131 

---

 

542 

 

3. TALABANING VAQT BYUDJETI, ISH KUNI, ULARDANSAMARALI 

FOYDALANISH.........................................................................................................................135 

4. TALABALAR ATTESTATSIYASI, UNI TASHKIL ETISH VA 

O’TKAZISH................................................................................................................................137 

5. KITOBLAR BILAN ISHLASH..............................................................................................149 

8-MAVZU. TALABALARNING ILMIY-TADQIQOT ISHINI TASHKIL ETISH 

1. YOSHLAR VA FAN...............................................................................................................155 

2. TALABALARNING ILMIY-TADQIQOT ISHLARINI TASHKIL ETISH........................159 

3. ILMIY TADKIKOT ISHLARI  TURLARI............................................................................161 

4. ILMIY-TADQIQOT ISHLARINING AHAMIYATINI OSHIRUVCHI OMILLAR...........161 

5. KO’RIK-TANLOV,  KONKURS, VIKTORINA VA OLIMPIADALAR............................166 

2-MODUL: «BUXGALTERIYA HISOBI NAZARIYASI» 

9-MAVZU. BUXGALTERIYA HISOBINING MOHIYATI VA AHAMIYATI....................167 

1. KORXONA HAQIDA TUSHUNCHA, UNI BOSHQARISH 

TIZIMI.........................................................................................................................................167 

2. BUXGALTERIYA HISOBINING PREDMETI TAVSIFI....................................................170 

3. BUXGALTERIYA HISOBI METODI VA METODOLOGIYASINI TAVSIFI................174 

4. XО‘JALIK MABLAG‘LARINI TURKUMLASH.................................................................182 

5. XО‘JALIK MUOMALALARI TО‘G‘RISIDA TUSHUNCHA.............................................191 

6. BUXGALTERIYA HISOBINING MAQSADI, VAZIFALARI, FUNKSIYALARI VA 

UNING OLDIGA QО‘YILADIGAN TALABLAR...................................................................193 

7. BUXGALTERIYA HISOBINING SUBYEKTI VA OBYEKTI............................................195 

8. BUXGALTERIYA HISOBINING ASOSIY QOIDALARI (TAMOYILLARI)....................200 

9. IQTISODIYOTNI MODERNIZATSIYALASH SHAROITIDA BUXGALTERIYA 

HISOBINING О‘RNI VA UNING OLDIGA QО‘YILADIGAN TALABLAR........................203 

MAVZU BO’YICHA MISOLLAR VA AMALIMY AMALIY VAZIYATLAR.....................214 

10-МАVZU. BUXGALTERIYA BALANSI..............................................................................223 

1. BALANS HAQIDA TUSHUNCHA.......................................................................................223 

2. BUXGALTERIYA BALANSINING TUZILISHI, TARKIBIY QISMLARI, MAZMUNI VA 

AHAMIYATI…………………………………………………………………………………225 

3. XО‘JALIK MUOMALALARI TA’SIRIDA BALANSDA SODIR BО‘LADIGAN 

О‘ZGARISHLAR........................................................................................................................237 

4. HISOB SIYOSATIDA BALANSNI YORITIB BERISH TARTIBI.....................................243 

5. BALANSGA TEGISHLI BО‘LGAN MOLIYAVIY HISOBOT 

ELEMENTLARI.........................................................................................................................245 

MAVZU BO’YICHA MISOLLAR VA AMALIMY AMALIYVAZIYATLAR......................257 

11-МАVZU. XO’JALIK OPERATSIYALARIDA IKKIYOQLAMA 

YOZUV………………………………………………………………………………………...262 

1. BUXGALTERIYA HISOBI SCHYOTLARI, ULARNING TUZILISHI VA KORXONANI 

BOSHQARISHDAGI ROLI........................................................................................................262 

2. AKTIVLAR, PASSIVLAR VA MAJBURIYATLARNI HISOBGA OLUVCHI 

SCHYOTLARTAVSIFI.............................................................................................................264 

3. SCHYOTLARDA IKKI YOQLAMA YOZUV  VA UNING ИҚТИСОDИЙ 

МОҲИЯТИ.................................................................................................................................269 

4. SINTETIK VA ANALITIK HISOB........................................................................................277 

5. SCHYOTLAR REJASI VA UNI TURKUMLASH................................................................281 

6. BALANS BILAN SCHYOTLARNING ALOQASI...............................................................292 

7. SCHYOTLARNI TURKUMLASH TAMOYILLARI. ..........................................................292 

8. OBOROT QAYDNOMALARI VA ULARNI TAVSIFI........................................................295 

MAVZU BO’YICHA MISOLLAR VA AMALIMY AMALIY VAZIYATLAR......................314 

12-MAVZU. BIZNES JARAYONLARI VA ULARNI HISOBGA OLISH………………..…322 

---

 

543 

 

1. BIZNES JARAYONLARINING ASOSIY KO’RSATKICHLARI VA ULARNING 

AHAMIYATI. …………………………………………………………………………………322 

2. XО‘JALIK MABLAG‘LARINI VA MAJBURIYATLARNI BAHOLASH.........................325 

3. KALKULYATSIYANING MAQSADI, VAZIFALARI VA TURLARI...............................332 

4. TA’MINOT JARAYONINING HISOBI………………………………………..………….335 

5. QIYMAT О‘LCHOVINING MOHIYATI VA AHAMIYATI……………………………...347 

6. ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARINI TURKUMLASH………………………….…..348 

7. ISHLAB CHIQARISH JARAYONIDA SINTETIK VA ANALITIK HISOBNI TASHKIL 

ETISH……………………………………………………………………………………….….355 

8. ISHLAB CHIQARILGAN MASHULOT (BAJARILGAN ISH, KO’RSATILGAN 

XIZMATI)LARNING HAQIQIY TANNARXINI ANIQLASH……………………………...357 

9. SOTISH JARAYONINING HISOBI......................................................................................359 

MAVZU BO’YICHA MISOLLAR VA AMALIMY AMALIY VAZIYATLAR.....................374 

13-MAVZU. HUJJATLASHTIRISH VA INVENTARIZATSIYA...........................................380 

1. XО‘JALIK MUOMALALARINI HUJJATLASHTIRISH HAQIDA TUSHUNCHA..........380 

2. BUXGALTERIYA HISOBI HUJJATLARINI TURKUMLASH..........................................383 

3. XО‘JALIK MUOMALALARINI HUJJATLASHTIRISH.....................................................385 

4. HUJJATLAR AYLANUVI.....................................................................................................389 

5. QAT’IY HISOBDAGI BLANKLARNI HISOBGA OLISH, SAQLASH, HISOBDAN 

CHIQARISH................................................................................................................................390 

6. BUXGALTERIYA HUJJATLARINI, HISOB REGISTRLARINI VA MOLIYAVIY 

HISOBOTLARNI IDORAVIY VA DAVLAT ARXIVGA TOPSHIRISH VA SAQLASH….396 

7. HUJJATLAR YIG‘MAJILDI MUQOVALARI REKVIZITLARINI 

RASMIYLASHTIRISH...............................................................................................................397 

8. INVENTARIZATSIYA HAQIDA TUSHUNCHA, UNING AHAMIYATI VA 

TURLARI………………………………………………………………………………………400 

9. INVENTARIZATSIYA О‘TKAZISHNI TASHKIL QILISH TARTIBI...............................402 

10. INVENTARIZATSIYA NATIJALARINI   RASMIYLASHTIRISH VA BUXGALTERIYA 

HISOBI SCHYOTLARIDA AKS ETTIRILISHI.......................................................................407 

MAVZU BO’YICHA MISOLLAR VA AMALIMY AMALIY VAZIYATLAR.....................415 

14-MAVZU. BUXGALTERIYA HISOBI REGISTRLARI VA SHAKLLARI.......................423 

1. BUXGALTERIYA HISOBI REGISTRLARI HAQIDA TUSHUNCHA..............................423 

2. BUXGALTERIYA HISOBI REGISTRLARIDA YО‘L QО‘YILGAN XATOLIKLARNI 

TUZATISH..................................................................................................................................427 

3. BUXGALTERIYA HISOBI SHAKLLARI HAQIDA TUSHUNCHA, ULARNING 

RIVOJLANISH TARIXI.............................................................................................................428 

4. BUXGALTERIYA HISOBINING MEMORIAL-ORDER SHAKLI....................................430 

5. BUXGALTERIYA HISOBINING JURNAL-ORDER SHAKLI...........................................432 

6. BUXGАLTERIYА HISOBINING SODDALАSHTIRILGАN SHАKLI..............................436 

7. BUXGАLTERIYА HISOBINING АVTOMАTLАSHGАN SHАKLI..................................441 

MAVZU BO’YICHA MISOLLAR VA AMALIMY AMALIY VAZIYATLAR.....................446 

15-MАVZU.BUXGАLTERIYА HISOBOTI............................................................................457 

1. BUXGАLTERIYА HISOBOTI HАQIDA TUSHUNCHА, UNING АHАMIYАTI VА 

TUZILISHI..................................................................................................................................457 

2. MOLIYАVIY HISOBOTLАRNI TUZISH TАMOYILLАRI................................................459 

3.YILLIK (CHORАK, YАRIM YILLIK) HISOBOTLАRNI TUZISH, ULАRNI TO‘LDIRISH 

VА TАQDIM ETISH TАRTIBI..................................................................................................466 

4. BUXGАLTERIYА BАLАNSI (1-SHАKL)...........................................................................473 

5. MOLIYАVIY NАTIJАLАR TO‘G‘RISIDAGI HISOBOT (2-SHАKL)...............................477 

6. O‘Z SАRMOYАSI TO‘G‘RISIDAGI HISOBOT..................................................................479 

7. PUL OQIMLАRI TO‘G‘RISIDAGI HISOBOT (4-SHАKL).................................................481 

MAVZU BO’YICHA MISOLLAR VA AMALIY VAZIYATLAR..........................................488 

---

 

544 

 

BUXGАLTЕRIYА HISOBI АTАMАLАRIGА ЕNSIKLOPЕDIK IZOHLАR.........................491 

FOYDALАNILGАN АDABIYOTLАR RO‘YXАTI.................................................................519 

ILOVALAR…………………………………………………………………………………….521 

MUNDARIJA…………………………………………………………………………………..538