Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

Inventarizatsiya  (ashyoviy  rо‘yxatdan  о‘tkazish) 

-  buxgalteriya  hisobi 

metodining  elementi  sifatida,  moddiy  boyliklar,  pul  mablag‘lari  va  moliyaviy 

majburiyatlarni  natura  jihatdan  tekshirish  orqali  ularning  korxonadagi  haqiqiy 

holatini  aniqlash  imkonini  beradi.  Buxgalteriya  hisobini  tashkil  qilishda  yо‘l 

qо‘yilgan  xatoliklarni  yoki  korxonada  sodir  bо‘lgan  о‘g‘irlik  va  yо‘qotishlar 

natijasida  kо‘rilgan  zarar  va  kamomadlar  miqdori  faqat  hisob  obyektlarini  qayta 

ashyoviy  rо‘yxatdan  о‘tkazish  yо‘li  bilan  aniqlanadi.  Inventarizatsiya  yordamida 

moddiy  boyliklar  va  pul  mablag‘larining  butligi  hamda  moliyaviy 

majburiyatlarning haqiqiyligi nazorat qilinib, buxgalteriya hisobi ma’lumotlarining 

aniq va ishonchli bо‘lishi ta’minlanadi (6-chizma). 

Har  qanday  fanning  metodi  bilan  bir  qotorda  metodologiyasi  mavjud. 

Yuqorida aytib о‘tganimizdek, metod - fanni о‘rganish usuli bо‘lsa, metodologiya - 

shu fanni о‘rgatish usuli bо‘lib hisoblanadi. Buxgalteriya hisobi nazariyasiga doir 

adabiyotlarda  har  qanday  fanning  dialektik  asosi  bо‘lgan  dialektik  usul 

---

184 

 

 

buxgalteriya  hisobining  ham  asosidir,  deb  eslatib  о‘tilgan.  Lekin  bu  usulning 

buxgalteriya  hisobi  fanining  metodologik  asosi  sifatida  qanday  kategoriyalarga 

asoslanishi yoritilmagan.