Buxgalteriya hisobi va operatsion texnika


VIII bob. BANKLARNING KASSA OPERATSIYALARI



Download 2,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet115/269
Sana31.12.2021
Hajmi2,41 Mb.
#266838
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   269
Bog'liq
banklarda buxgalteriya hisobi va operatsion texnika (1)

VIII bob. BANKLARNING KASSA OPERATSIYALARI,  
ULARNI HISOBGA OLISH VA RASMIYLASHTIRISH 
 
8.1. Banklarda kassa ishlarining tashkil etilishi 
 
“O„zbekiston Respublikasi Markaziy banki to„g„risida”gi O„zbekis-
ton Respublikasi Qonuniga muvofiq O„zbekiston Respublikasi Markaziy 
bankining  asosiy  funkciyalaridan  biri  pul  emissiyasidir.  Banknotalar  va 
tangalar ko„rinishidagi naqd pullar mamlakat hududidagi hisob-kitoblarda 
cheklanmagan miqdorda qabul qilinuvchi yagona to„lov vositasidir.  
 
 
2-rasm. O„zbekiston Respublikasi milliy valutasi – banknotalar. 
 
 
 
3-rasm. O„zbekiston Respublikasi milliy valutasi – tangalar. 
 
O„zbekistonda muomalada bo„lgan naqd pullar, ya‟ni banknota va 
metall tangalar kredit pullar hisoblanadi. Muomalaga pul chiqarish iqti-
sodiyotni  kreditlash  tartibida  amalga  oshiriladi.  Muomalaga  pul  chiqa-
rish  va  olishning  mutlaq  huquqi  O„zbeksiton  Respublikasi  Markaziy 


 
148 
Bankiga  berilgan  bo„lsa-da,  lekin  yuridik  va  jismoniy  shaxslarni  naqd 
pul bilan ta‟minlash asosan tijorat banklari orqali amalga oshiriladi. 
Aholi  va  turli  korxona  va  tashkilotlar,  aholi  guruhlari  o„rtasidagi 
hisob  kitoblar  naqd  pul  yordamida  amalga  oshiriladi.  Masalan,  aholiga 
ish  haqi,  nafaqa,  mukofot,  gonorar,  komandirovka  xarajatlari  to„lashda 
va aksincha, aholi tomonidan savdo tashkilotlari, maishiy xizmat, mada-
niy  oqartuv  tashkilotlari,  dehqon  bozori,  oziq-ovqat  va  kiyim-kechak 
bozorida aholi guruhlari o„rtasidagi aloqalarda naqd pul ishtirok etadi.  
Naqd  pul  aylanmasi  hajm  jihatidan  naqd  pulsiz  aylanmaga  nisba-
tan  ancha  kam  bo„lsa-da,  iqtisodiyotdagi  iqtisodiy  aloqalarning  normal 
holatda  tashkil  etilishida  alohida  ahamiyat  kasb  etadi.  Chunki  naqd  pul 
ishlatiladigan sohalarida tovarlarning sifati nazorat qilinadi.  
Har  bir  tijorat  bankida  korxona  va  tashkilotlarga  kassa  xizmatini 
ko„rsatish uchun bir qancha kassalar tashkil etiladi, ya‟ni bank muassa-
sasi o„z tarkibida tarkibiy bo„linma – kassa operatsiyalari bo„limiga ega. 
Kassa  operatsiyalari  bo„limida  bajariladigan  kirim  va  chiqim  kassa 
operatsiyalari  Markaziy  bankning  “Emissiya-kassa  ishlari  va  naqd  pul 
tushumini  inkassatsiya  qilish”  to„g„risidagi  566-sonli  hamda  “Tijorat 
banklarida  kassa  ishini  tashkil  qilish,  inkassatsiya  va  qimmatliklarni 
tashishga  doir  yo„riqnoma”  (Ro„yxat  raqami  1831,  2008-yil  27-iyun) 
asosida tashkil etiladi. 
Pul  yoki  boshqa  boyliklarni  qabul  qilish  va  berish  uchun  kassa 
operatsiyalari  bo„limi  tarkibida  quyidagi  kassalar  tashkil  etiladi.  Kirim 
kassasi,  chiqim  kassasi,  kirim-chiqim  kassasi,  maydalab  berish  kassasi, 
qat‟iy  hisobda  turadigan  blankalarni  berish  kassasi,  kechki  kassalar 
tashkil etiladi.  
Ko„rsatib  o„tilgan  kassalar  kassa  operatsiyalari  hajmi  va  kassa 
xodimlarining  belgilangan  shtatidan  kelib  chiqqan  holda  bank  muas-
sasasi  farmoyishiga  binoan  tashkil  etiladi.  Yirik  bank  muassasalarida 
kassa  operatsiyalari  bo„limini  boyliklar  bilan  ishlashdan  ozod  etilgan 
xodim,  ya‟ni  kassa  operatsiyalari  bo„limining  boshlig„i  boshqarishi 
lozim.  U  kassa  apparati  ishi  ustidan  nazorat  o„rnatadi  va  uning  ishiga 
rahbarlik  qiladi,  hamda  kassa  ishini  to„g„ri  tashkil  qilish,  bank  muassa-
sasidagi barcha boyliklarning ishonchli va to„liq saqlanish uchun rahbar 
bilan teng darajada javob beradi. 

Download 2,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish