Buxgalteriya hisobi va operatsion texnika

Yuqorida  to„lov  talabnomalari  bo„yicha  hisob-kitoblarda  huj-
jatlar  aylanishi  qanday  tartibda  amalga  oshirilishini  mustaqil  ra-
vishda  chizib  ko„rishni  tavsiya  qilgan  edik.  Bu  sizning  naqd  pulsiz 

---

 
102 
hisob-kitoblarning  ushbu  shaklini  qanday  o„zlashtirganingizni  yaq-
qol ko„rsatadi. Endi o„zingiz chizgan sxema bilan quyida keltirilgan 
umumiy sxemani solishtirib ko„ring. 
 
2-sxema. 
 
To„lov talabnomalari bo„yicha hisob-kitoblarda  
hujjatlarning aylanish sxemasi 
 
 Hisob markazi 
                                        9                                                               8 
10 Mahsulot jo„natuvchi 
korxona banki 
_______4_______ 
  7 Mahsulot oluvchi 
korxona banki 
| 
3 |11 
| 
 
 
 5  
| 
6 
| 
Mahsulot jo„na- 
tuvchi korxona 
________1________ 
________2_________ 
     Mahsulot oluvchi  
     korxona 
 
1.  Mahsulot  jo„natuvchi  korxona  bilan  mahsulot  oluvchi  korxona 
o„rtasida xo„jalik shartnomasi tuziladi. 
2.  Mahsulot  jo„natuvchi  korxona  mahsulot  oluvchi  korxonaga  to-
var jo„natadi. 
3.  Mahsulot  jo„natuvchi  korxona  o„ziga  xizmat  ko„rsatuvchi  bank 
bo„limiga to„lov talabnomasi va tovar-trasport hujjatlarini taqdim qiladi. 
4.  Mahsulot  jo„natuvchi  korxona  banki  mahsulot  oluvchi  korxona 
bankiga pochta yoki kuryerlar orqali hujjatlarni jo„natadi. 
5.  Mahsulot  oluvchi  korxona  banki  kelib  tushgan  to„lov  talabno-
masini akseptlash uchun mahsulot oluvchi korxonaga beradi. 
6.Korxona o„z bankiga akseptlangan talabnomani taqdim etadi. 
7.Mahsulot  oluvchi  korxona  banki  talabnomada  ko„rsatilgan  sum-
mani  to„lovchi  korxona  hisobvarag„idan  chegirib,  talabnoma  bo„yicha 
to„lovni amalga oshiradi. 
8.  Mahsulot  oluvchi  korxona  banki  Hisob  Markaziga  to„langan 
elektron to„lov talabnomasini modem orqali jo„natadi. 
9.  Hisob  Markazi  elektron  to„lov  tizimi  orqali  to„langan  talabno-
mani  mahsulot  sotuvchi  korxona  bankiga  o„tkazadi.  (Hisob  Markazida 
bo„ladigan  operatsiyalar  boshqa  mavzuda  batafsil  ko„rilishi  sababli  u 
yerda Hisob Markazida bajariladigan ishlar batafsil yoritilmadi). 
10.  Mahsulot  sotuvchi  korxona  banki  talabnoma  summasini  mah-
sulot sotuvchi korxonaning hisobvarag„iga o„tkazadi. 

---

 
103 
11. To„lovning kelib tushganligini xabar qilish uchun kompyuterda 
chiqarilgan elektron to„lov talabnomasining ikkinchi nusxasini hisobva-
rag„dan ko„chirma bilan birgalikda mahsulot sotuvchi korxonaga topshiradi.