Buxgalteriya hisobi

Rag‘batlantirish xususiyatiga ega to‘lovlar jumlasiga quyidagilar kiradi:

1) yillik ish yakunlari bo‘yicha pul mukofoti;

2) yuridik shaxsning mukofotlash to‘g‘risidagi nizomida nazarda tutilgan rag‘batlantirish xususiyatiga ega to‘lovlar;

3) kasb mahorati, murabbiylik uchun tarif stavkalariga va maoshlarga ustamalar;

4) ta’tilga qo‘shimcha haqlar;

5) ko‘p yil ishlaganlik uchun pul mukofoti va to‘lovlar;

6) ratsionalizatorlik taklifi uchun to‘lov;

7) mehnat natijalari bilan bog‘liq bo‘lmagan bir yo‘la beriladigan mukofotlar.

Belgilangan tartibga muvofiq ishlab chiqarish jarayonida qatnashuvchi xodimlar mehnatiga haq to‘lash xarajatiga kiritiladigan to‘lovlarning boshqa turlari.

Yuqoridagi ma’lumotlardan ko’rinib turibdiki, mahslot tannarxini hisoblashda mehnatga haq to’lash xarajatlarini aniqlashtirish va uni o’rganish naqadar muhim omillardan biri ekanligini bilishimiz mumkin. Shu asnoda endi biz shu mavzuni yoritish bo’yicha 3-rejamiz hisoblangan mahsulot tannarxini aniqlashda mehnatga haq to’lash xarajatlari tahlilini amalga oshirsak.

3. Mahsulot tannarxini hisoblashda mehnatga haq to’lash xarajatlar hisobining tahlili

Tahlil etishda o’rganish obyekti va maqsadidan kelib chiqqan holda korxona xarajatlarining u yoki bu turkumi bo’yicha o’zgarishlar va o’zgarish sabablariga baho beriladi. Taqqoslash yoki qiyosiy o’rganishda joriy davr va o’tgan yil ma’lumotlari, biznes reja ko’rsatkichlari, o’rtacha ko’rsatkichlar va tarmoq bo’yicha boshqa ma’lumotlar olinadi. Taqqoslashda ko’rsatkichlar bo’yicha mutloq o’zgarishlar nisbiy ko’rsatkichlarni qo’llash orqali to’ldiriladi. Oddiygina bir so’mlik mahsulot ishlab chiqarish uchun qilinadigan xarajatlarni tahlil qilib ko’rsak. Uning formulasi quyidagicha aniqlanadi:⁵