KIRISH
“Buxgalteriya hisоbi” fanining asоsiy maqsadi –
talabalarda buxgalteriya
hisоbining оb`ektlari, ya`ni xo’jalik mablag’lari va ularning kelib chiqish
manbalari, ularning xo’jalik yuritish jarayonidagi harakati, xo’jalik muоmalalarini
hisоbga оlish, ularni hujjatlashtirish va umumlashtirish, kоrxоna (tashkilоt,
muassasa)larning mulkiy, mоliyaviy faоliyati va ular to’g’risidagi to’liq ishоnarli
ma`lumоtlarni shakllantirish hamda xalqarо mоliyaviy hisоbоt standartlari asоsida
taqdim etish, mоliyaviy va bоshqaruv
hisоbini tashkil qilish, uning me`yoriy
huquqiy asоslari bo’yicha yo’nalishiga mоs bilim, ko’nikma va malaka
shakllantirish hisоblanadi.
Buxgalteriya hisоbi
– bu ichki bоshqaruv va tashqi iste`mоlchilar uchun
jоriy, yakuniy ma`lumоtlarni tayyorlash, taqdim qilish
maqsadida ularga uzluksiz
hamda o’zarо bоg’liq kuzatishlar, o’lchоvlar, ro’yxatga оlish, ma`lumоtlarni qayta
ishlash va kоrxоnalar, birlashmalar, muassasalarning xo’jalik faоliyati ustidan
nazоrat o’rnatish tizimidir.
Бажарилган қурилиш-монтаж ишларини қабул қилиш далолатномаси
Қурилиш ташкилотлари томонидан ҳар ойда объектларда қурилиш,
реконструкция, модернизация ва таъмирлаш ишлари (қурилиш ишлари) амалга
оширилади. Пудратчи томонидан бажарилган қурилиш
ишларини топшириш ва
буюртмачи томонидан қабул қилиш “Бажарилган қурилиш-монтаж ишларини қабул
қилиш далолатномаси” асосида амалга оширилади.
Ушбу далолатнома бажарилган қурилиш ишларининг ҳажми ва қийматини
тақдиқловчи ҳужжат ҳисобланади. Ушбу далолатнома қурилиш-монтаж
ишларининг ҳар бир иштирокчиси томонидан ўз кучи билан бажарилган ишларнинг
ҳажми ва қийматини тасдиқлаш учун тузилади. Ушбу акт ҳар бир бино, иншоот,
иненерлик тармоқлари бўйича алоҳида тузилади.
“Бажарилган қурилиш-монтаж ишларини қабул қилиш далолатномаси”
буюртмачи томонидан Бош пудратчи томонидан бажарилган ишларини қабул
қилишда, бош пудратчи томонидан субпудратчилар ишларини қабул қилишда
тузилади. Бунда ушбу далолатномада буюртмачи ва бош пудратчи томониларининг
имзолари ва муҳрлари қўйилиши зарур.
“Бажарилган қурилиш-монтаж ишларини қабул қилиш далолатномаси” 4
нусхада расмийлаштирилади: 2 нусхаси ишларни бажарувчи ташкилот (ишлаб
чиқариш-техник бўлим ва бухгалтерия) учун; 2 нусхаси буюртмачи (техник назорат
бўлими вакили ва бухгалтерия) учун. Ушбу далолатнома томонларнинг имзо
ҳуқуқига эга ваколлатли ходимлари томонидан имзоланади.
Қурилиш ишлари иштирокчилари томонидан зарур ҳолларда ушбу
далолатноманинг қўшимча нусхалари расмийлаштирилиши зарур.
Ушбу далолатномага илова сифатида қурилиш ишларига сарфланган
материалларнинг номлари, ўлчов бирликлари, баҳоси ва
суммаси келтирилган
қайдномаси ва бошқа ҳужжатлар илова қилинади. Буюртмачи томонидан
сарфланган материал ва пудратчи томонидан сарфланган материаллар алоҳида
қайдномаларда расмийлаштирилади.
XULOSA
:
Buxgalteriya hisobining axborotli tizimchalari an’anaviy
ravishda vazifalarning quyidagi majmualarini o'z ichiga
oladi: asosiy vositalar hisobi, moddiy boyliklar hisobi,
mehnat va ish haqi (maosh) hisobi, tayyor
mahsulotlar
hisobi, moliyaviy hisoblash operatsiyalarining hisobi,
ishlab chiqarish harajatlari hisobi, yig'ma hisob va
hisobotlarni tuzish.
Shahsiy komputer bazasida avtomatlashtirilgan ish
joylarini tashkil qilinishi, korxonalarda mahalliy
hisoblash
tarmoqlarini yaratish, axborot bazasini tashkil qilish va
iqtisodiy vazifalar majmuasini shakllantirishda yangi
talablarni ilgari suradi. Shunda ma’lumotlarning
taqsimlangan bazalari tizimini yaratish, turli
foydalanuvchilar o'rtasida axborotlarni
almashtirish,
kompyuterda boshlang'ich hujjatlarni avtomatik
shakllantirishning imkoniyatlari paydo bo'ladi. Bunday
sharoitlarda turli vazifaviy tizimchalar majmualari
o'rtasidagi aniq chegaralar buzila boshladi, bu ilk
navbatda buxgalteriya hisobining axborot bazasida
namoyon bo'ldi. Quyidagi 4 chismada
buxgalteriya
hisobining AATsharoitida faol ko'rsatish tamoyillari
keltirilgan.