Buxgalteriya hisobi, tahlil va audit

Hisobvaraqlar
korrespondensiyasi

Debet	kredit
1	Dividendlar hisoblab yozilgan	2 800	8710	6610
2	Dividendlar tarzidagi daromadlardan soliq ushlangan va budjetga o‘tkazilgan	280	6610 6410	6410 5110
3	Dividendlar hisobiga mahsulotni berish aks ettirilgan	2 100	6610	9010
4	Dividendlar hisobiga berilgan mahsulot qiymatidan QQS hisoblab yozilgan (2 100 x 20%)	420	6610	6410
5	Berilgan mahsulotning tannarxi hisobdan chiqarilgan	2 000	9110	2810
6	Sof tushumdan majburiy ajratmalar hisoblab yozilgan:
	Pensiya jamg‘armasiga (2 100 x 1,6%)	33,6	9430	6520
	Yo‘l jamg‘armasiga (2100 x 1,4%)	29,4
	Ta’lim muassasalarini rekonstruksiya qilish, mukammal ta’mirlash va jihozlash jamg‘armasiga (2 100 x 0,5%)	10,5

Talab qilinadi:
1. Yuqorida keltirilgan muomalalar korxona buxgalteri tomnidan to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Xato va kamchiliklar ro‘yxati jadvalini tuzing.


Masala. Korxona avval sotib olgan obligatsiyani boshqa korxonaga sotdi balans qiymati-5000000 so‘m, sotish qiymati –4200000 so‘m. Ushbu muomalalar quyidagicha buxgalteriya provodkasi berilgan:
Obligatsiyani sotishdan tushgan tushum:
Debet -5110-“Hisob-kitob schoti” schoti -4200000 so‘m;
Kredit -9220 schoti -“Boshqa aktivlarning sotilishi va chiqib ketishi” -4200000 so‘m;
Obligatsiyalarni balans qiymati hisobdan chiqarildi:
Debet 9220 schoti -“Boshqa aktivlarning sotilishi va chiqib ketishi” schoti -4200000 so‘m,
Kredit 0160 schoti -“Qimmatli qog‘ozlar” schoti-4200000 so‘m;
Sotishdan olingan zarar (foyda) aniqlandi:
Debet 9610 schoti -“foiz ko‘rinishidagi xarajat” schoti -800000 so‘m,
Kredit 9210 schoti -“aktivlarning sotilishi” schoti -800000 so‘m.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Bunday holatda auditorlar qanday yo‘l tutishlari lozim?


Masala. "MAKSAM-CHIRCHIQ" OAJda o‘tkazilayotgan auditorlik tekshiruvi jarayonida auditorlarga jamiyat buxgalterlari tomonidan jamiyatga chet ellik aksiyador tomonidan investitsiya majburiyatlarining bajarilishi bo‘yicha operatsiyalar hisobini yuritishga doir quyidagi masalalarda tushuntirish berishlarini iltimos qildi:
1. Korxona investitsiya majburiyatlarining yuzaga kelishini qanday aks ettirishi lozim:
a) ular tegishli oldi-sotdi shartnomasini imzolash paytida to‘liq hajmda aks ettiriladimi;
b) ular amalda kiritilishiga qarab tegishli miqdorlarda hisoblab yozilib, so‘ndiriladimi?
2. Investitsiya majburiyatlarini hisoblab yozish va so‘ndirish qanday buxgalteriya provodkalari bilan aks ettiriladi?
3. Korxona valuta kursidagi farqni investitsiya majburiyatlarini hisobga olish hisobvaraqlari bo‘yicha hisob-kitob qilishi kerakmi?