Buxgalteriya hisobi, tahlil va audit

4. Auditorlik standartlarining asosini tashkil etuvchi tamoyillar
Amerika Qo'shma Shtatlarida audit standartlari tarixan o'n umumiy qabul qilingan audit standartlari (odatda o'n standartlar deb ataladi ) moliyaviy hisobotlar auditi uchun poydevor bo'lib xizmat qilgan. Ayni paytda, PCAOB (ular o'z muvaqqat standartlari qismi sifatida PCAOB tomonidan qabul qilingan) standarti bu o'n standartlarni birlashtiradigan standart tashkil etdi. AICPA etti tamoyillari bilan o'n standartlari o'rnini almashdi. Tahriran audit standartlari farqi bo'lsa-da, asosiy maqsad audit sifatli tarzda amalga oshirilishi kerak.
PCAOB qo’llanma- O’n Standartlar
O'n standartlari uchta turga bo’linadi:
Umumiy standartlari auditor va audit firmasi uchun amal qiladi va tanlash va jamoatchilik ishonchini qondirish uchun o'z mutaxassislarini tayyorlashda yo'l-yo'riq ko’rsatadi. Umumiy standartlar quyidagilarni talab etadi:

1. 
   Audit jaryoni auditor tomonidan yetarli texnik ta'lim va malakaga ega bo’lgan shaxslar tomonidan amalga oshirilishi lozim.
   
2. 
   Auditorlar auditorlik tekshiruvini o'tkazishda ularning ruhiy munosabatda mustaqil bo'lishi (aslida mustaqillik) va foydalanuvchilar tomonidan mijozning (qiyofasi mustaqillik) mustaqil idrok qilinishi hisoblanadi.
   
3. 
   Audit -professional ehtiyotkorlik bilan standart asosida kuchli e’tibor asosida auditor tomonidan olib boriladi.
   

Yordamchi standartlar audit o'tkazishda amal qiladi va quyidagilarni talab etadi:

4. 
   Audit to'g'ri rejalashtirilgan va nazorati ostida bo'ladi.
   
5. 
   Auditor muayyan audit testi ishlab chiqish muhim shart sifatida, mijozning nazorat tushunchasini rivojlantiradi.
   
6. 
   Auditor audit xulosasini taqdim etishda, yetarli darajadagi tegishli audit dalillarni olishini taminlaydi.
   

Hisobot standartlar auditorlik tashkilotining xulosasi uchun amal qiladi va quyidagilarni talab etadi:

7. 
   Auditor moliyaviy hisobotlarni Umuman qabul qilingan Buxgalteriya tamoyillari (GAAP) yoki Moliyaviy hisobotning Xalqaro standartlar (IFRS) doirasida o’zining ijobiy xulosasini taqdim etidi.
   
8. 
   Auditor auditorlik hisobotida oldingi davrga nisbatan joriy davrda kuzatilmagan holatlarda buxgalteriya printsiplarini aniqlashtiradi
   
9. 
   Auditor yetarlilik darajasini ko'rib chiqadi, va auditor axborot izohlari yetarli emas deb xulosa qilsa, auditor buni auditorlik hisobotida aks ettirishi shart
   
10. 
    Auditor to’liq izholay olmagan fikrini moliyaviy hisobot buyicha auditorlik xulosasida bildiradi
    

AICPA: auditini yetakchi tamoyillari
AICPA o'n standartlari o'rniga, auditda yetakchi etti asosiy tamoyillarni ishlab chiqdi. Ularning o'ziga xos tamoyillari to'rt kategoriya bo’lib, ular quyidagilar: