Бурун, бурун ёндош бўшлиқларининг клиник анатомияси, физиологияси ва текшириш усуллари

Neyrovegetativ tumov. Kasallikni bu turida burun shilliq qavatidagi nerv apparati tomonidan, burun bo`shlig’ini govak to`qimasi va qon tomirlarini vegetativ boshqaruvida, o`zaro uzviyligni buzilishi asosiy o`rinni egallaydi. Odatdagi ichki va tashqi ta`sirlarga (markaziy va periferik nerv tizimi kasalliklari,endokrin tizimi kasalliklari, burun shilliq qavatlariga sovuq xavoni ta`siri, xavo bosimini o`zgarishi, kimyoviy va fizik ta`sirlar, dori moddalarini reflektor ta`sirlari ) burun bo`shligi shilliq qavati o`ta keskin qo`zgalish bilan javob beradi. Kasallikni bu turida o`tkazilgan allergologik tekshirilar va bemorlar tomonida allergologik anamnez |inkor qilinadi.

SHilliq qavatlar qalinlashadi, joylarda tsilindrik epiteliy ko`p qavatli yassi epiteliyga aylanadi.SHilliq osti qismida eozinofillar, makrofaglar,plazmatik xujayralar va leykotsitlar infiltratsiyasi kuzatiladi, qon tomirlar kengaygan va qon bilan to`lgan. Jarayon uzoq davom etganda gipertrofik rinitga xos o`zgarishlar paydo bo`ladi.

Xuruj tutmagan vaqtda kasallik belgilari ba`zan to`la yo`qoladi,burun shilliq qavatlarida xam deyarli o`zgarishlar kuzatilmaydi. Agar kasallik uzoq yillar davom etgan bo`lsa, shilliq qavat, burun chiganoqlarini shishi, va ularni ko`kimtir rangi asosida nuqtasimon oq dogli xolati saqlanib qoladi. Keyinchalik bu jarayon asta-sekin burun yon bo`shligining shilliq qavatlari xam tarqaladi.