Burjua sport harakati


Muhammad  ibn  Muso  al-Xorazmiy



Download 0,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet32/101
Sana16.01.2022
Hajmi0,98 Mb.
#372522
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   101
Bog'liq
ЖТТ-узб. ЛЕКЦИИ

Muhammad  ibn  Muso  al-Xorazmiy. 
Jahon  ilm-ma’rifatining  buyuk  namoyondasi 
Muhammad  ibn  Muso  al-Xorazmiy  taxminan  783-yilda  Xorazmda  dunyoga  kelib,  847-850-
yillar oralig’ida Bag’dodda vafot etgan.   
 
Xorazmiy  ilmiy  merosi  bilan  bilish  nazariyasiga  o’zining  ulkan  hissasini  qo’shdi.  «Al 
kitob al  muxtasarfi  hisob aljabr va muqobala»  asarida («Aljabr va al  hisobi  haqida qisqacha 
kitob») sonli kvadrat va chiziqli tenglamalar, ularni  yechish  yo’llarini bayon etadi. Risola 3 
qismdan  iborat  bo’lib,  birinchisi  –  algebraik  qism,  uning  oxirida  savdo  muomalasiga  oid 
kichik  bir  bo’lim  keltiradi.  Ikkinchi  –  geometrik  qism  algebraik  usul  qo’llab  o’lchashlar 
haqida, uchinchi qism vasiyatlar haqida bo’lib, muallif uni «Vasiyatlar kitobi» deb ataydi.  
Xorazmiy  bilim  olishda  talabaning  shaxsiy  kuzatishlariga  hamda  olgan  bilimlaridan 
foydalanishiga  katta  e’tibor  bergan.  Bunda  u  ilm  izlovchilarning  ilmiy  manbalarni  to’plash, 
ularni  ifodalash  va  kuzatilganlarni  tushuntira  olish  malaka  va  ko’nikmalarini  hosil  qilishiga 
katta baho beradi.  
Xorazmiy  bilim  berishning  ko’rgazmali  tajriba  usullari,  savol-javob,  malaka  va 
ko’nikmalarni  shakllantirish,  bilimlarni  sinash  usullaridan  foydalangan.  Xorazmiy  bilishni 
sezgidan mantiqiy tasavvur orqali farq qilish haqida fikr bayon etgan: «Sezgi» orqali bilish bu 
qisman  bilish  bo’lsa,  «mantiqiy»  bayon,  bilish  esa  haqiqiy,  bikishning  muhim  tomonini 
namoyon etadi. 
Xorazmiy  bilish  nazariyasiga  muhim  hissa  qo’shdi.  U  birinchilardan  bo’lib,  sinov-
kuzatish  va  sinov  usullariga  asos  soldi,  samoviy  jismlarning  harakatini  aks  ettiruvchi  jadval 
asosida,  matematik  masalalarni  algoritm  usulida  yechishni  ishlab  chiqdi.  U  matematik 
g’oyalar  asosida  odamlarning  hayotiy  zaruriyati  yotishini,  ilmiy  kashfiyotlar  odamlarning 
amaliy talablari natijasida yuzaga kelishini asosladi.            

Download 0,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   101




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish