Bundan tashqari nisbatni ifodalovchi kasr sonlar bor, masalan sport musobaqasidagi hisob, musobaqaning natijasi 9ga 4

ы Raqamlar ayniqsa iqdiyot mutahasislari uchun juda muhim, biz kasbimizda har kuni katta miqdordagi ma’lumotlar olamiz, ko’p sonlarga, hisob so’zlar va raqamli so’z birikmalariga duch kelamiz. Shuning uchun biz avval bu aspektning mazmunini takrorlab olsak.

Raqamlarbu miqdor va tartibni ifodalovchi so’zlar. Raqamlar quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Miqdor sonlar-sonning qanchaligini ifodalaydi, o’z ichiga butun son, kasr son, karra son, o’nlik son,taxmin sonlarni oladi.

Tartib son- sonlarni ketma-ketlik tartibini ifodalovchi sonlar.Xitoy tilida tartib sonlar butun sonlar oldidan “ ”(-chi) so’zini qo’shish orqali yasaladi. Masalan, Birinchi,sakkizinchi kabi. Tartib sonlar ketidan hisob so’zlar kelganda, tashlab ketsa ham bo’ladi. Masalan, uchinchi etaj, to’qqizinchi dom va h.k

Qandaydir butunlikni teng bo’laklarga bo’lish-uning bir yoki bir necha bo’laklar uning qismi ekanligini ifodalaydi.Agar biror butunlikni to’rtga bo’lsak, qolgan uch bo’lak uning ¾ qismini ifodalaydi.。。。tarzida o’qiladi( o’rtadagi chiziq kasr chizig’I, yuqori va pastdagi son esa surat va mahrajni ifodalaydi)。Bundan tashqari aralsh birlikdagi kasr sonlar ham mavjud.Masalan yuz va uning qismi, bunday holatda %qo’llabiladi . 50% …………tarzida o’qiladi.Yana fozi degan tushuncha mavjud,100 ning 1 qismi uning 1%ni anglatadi.

Bundan tashqari nisbatni ifodalovchi kasr sonlar bor, masalan sport musobaqasidagi hisob, musobaqaning natijasi 9ga 4.

“Prpporsiya”- ikki xil mashulotning narxi yoki ikki valyuta o’rtasidagi munosabatni ifodalaydi.Masalan: Ranmenbi va Dollarning narxini ko’tarilishi.

Yana nisbatni ifodalovchi maxsus so’zlar ham mavjud. Masalan narx va sifat bog’liqligi,tovarning ishlashini taqqoslash uchun narx nisbati kabi o’ziga xos taqqoslash shartlari mavjud.Tovarning narx nisbati qanchalik yuqori bo’lsa, harid ham shunchalik oqilona bo’ladi.

Ulush, ikki sonni nisbatlab olingan qiymatdir.masalan 6:2 3 ulushni anglatadi, ulush bog’liqlikdagi ikki miqdor o’rtasidagi nisbatni ko’rsatadi.Masalan, hafta ulushi, kvalifikatsiya ulushi va h.k.

Tahmin sonlar-tahmin ma’nosini ifodalovchi sonlardir. Asoss ikki xil ma’noni ifodalaydi. Birinchi ma’nosi ikki bir biriga yaqin sonlar bn qo’llanishi, masalan, 4-5 ta o’quvchi, 2-3 marta, 15-16 yosh; boshqa bir turi esa sonlar ketidan tahmin so’zlarni qo’shib qo’llanilishi “bir qancha, -tacha”,”-dan oshiq”,”atrofida”,dan baland-past” va h.k

Bir nechta tahminni ifodalovchi so’zlarning qo’llanilishi:

-ma’lum songa yetmaslik yoki undan biroz oshishni ko’rsatadi. Odatda yuz, ming, o’n ming sonlaridan keyin , hisob so’zlardan so’ng foydalaniladi. Masalan, o’nyilcha, 30 yoshlaarda,200 tacha qog’oz, 2000 tacha odam………. O’chov birliklari bilan birga kelsa, son o’n yoki undan past ekanligini ifodalaydi.Masalan,poyezd bekatidan mening uyimgacha 3tacha bekat bor/Bu tarvuzning og’irligi 10….cha

.-ifodalangan sondan oshiqlikni ifodalaydi.Masalan,Bu qadimiy daraxt 500 yildan oshiq tarixga ega.

Tahminni ifodalaganda,yakka holda ishlatilmaydi va butun sondan kn nolni anglatishi uchun qo’yiladi. 10,100,10000 sonlaridan keyin qo’yiladi. Masalan,Men borib o’ntadan ko’p kitob sotib oldim.

Bizning maktabda 10000tadan oshiq o’quvchi bor. Bitta raqamdan keyin nol bo'lganda, 。。。。ot va hisob so’z o’rtasiga qo’yiladi.

1. 
   Pekinga kelganimga allaqachon 3 oydan oshdi.
   
2. 
   Kechqurun men bir soatdan oshiq audio tingladim.
   
3. 
   Men bir yildan oshiq xitoy tilini o’rgandim.
   

-o’ndan past bo’lgan aniq bo’lmagan sonni ifodalaydi.

1.Men mana shu bir qancha romanlarni yaxshi ko’raman.

2.do’stlarim supermarketdan bir necha kilogram meva sotib olishdi.yana 10,100,1000,10000,100000 sonlardan oldin qo’ysa ham bo’ladi. Va o’ndan keyin kelsa, o’ndan baland bo’lgan tahmin sonni ifodalaydi. Masalan,

1. Biz maktab bo’gidan o’n nechtadir suratga tushdik.

2. Xonada bir necha o’nta joylar bor.

3.Kino