Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

FRAZEOLOGIYA

Ona tili (5-sinf)

Ma’nosi bir so‘zga teng keladigan so‘zlar birikmasi yoki gaplarga ibora deyiladi. Masalan: og‘zi qulog‘iga yetgan, oyog‘ini qo‘liga olib keldi, yog‘ tushsa yalagudek, burni ko‘tarilgan, tilining uchida turmoq, tishining kovagida saqlamoq, qo‘li kaltalik qildi, yetti o‘lchab, bir kesdi, mum tishlab qoldi, belni bog‘lamoq, do‘ppisini osmonga otmoq, tirnoq ostidan kir qidirmoq, ko‘kka ko‘tarmoq, tomdan tarasha tushganday, og‘zi qulog‘ida, chap bermoq, burnidan ip o‘tkazmoq va h.k. Iboralar gap tarkibida yaxlit holda bitta so‘roqqa javob bo‘ladi va bitta gap bo‘lagi vazifasida keladi. Iboralar nutqni ta’sirchan, jozibali qiladi.

Iboralar ikki va undan ortiq so‘zlardan tashkil topganligi bois qo‘shma so‘z va so‘z birikmalariga o‘xshaydi, lekin ular qo‘shma ma’noga ega ekanligi, ta’sirchanligi bilan qo‘shma so‘zlardan; barqarorligi, nutqqa tayyor holda olib kirilishi bilan so‘z birikmalaridan farqlanadi. Solishtiring: Iboralar: tepa sochi tikka bo‘lmoq-achchiqlanmoq,qovog‘idan qor yog‘moq-xafa bo‘lmoq, og‘zining tanobi qochmoq-sevinmoq; so‘z birikmalari: uzun sochli, qalin qovoq, uyga ketmoq; qo‘shma so‘zlar: To‘ytepa, laylakqor, bodomqovoq.