Бухоро давлат университети органик ва физколлоид кимё кафедра нефть ва газ кимёси фанидан

Шўртангаз конидаги газининг кимёвий таркиби (% моль.)

---

Кейинги йилларда нефт ва газ қудуқлари сони ортиши, 
газоконденсат ва нефтгазоконденсат конлари истиқболи
майдонлари очилиши натижасида ёқилғи олишда конденсат
муҳим фойдали қазилма ҳисобланмоқда.

 
 Газоконденсат 
 
конлари
– 
газсимон
углеводородларнинг ер бағрида тўпланиши бўлиб, улар босим 
камайганда конденсат (пентан ва метаннинг юқори
гомологлари – углеводородлари аралашмаси) суюқ 
углеводород фаза сифатида ажралиб чиқади.
 
Конденсат
ҳўл ва барқарор бўлади.
 
Ҳўл конденсат
суюқлик бўлиб, маълум босим ва
ҳароратда сепараторда бевосита олинади. Конденсатда у ёки бу 
миқдорда газсимон углеводородлар эриган бўлиб, у нормал 
шароитда 
суюқ 
углеводородларни 
сақлайди. 
Барқарор 
конденсатни уни ҳўл усулда дегазациялаш йўли билан олинади. 

---

Ўзбекистон жаҳондаги газ қазиб оладиган ва ишлаб
чиқарадиган давлатлар ичида 7 ўринда туради, газ ишлаб чиқариш
ҳажми 50 млрд. м
3
/йил.га тенг. 2006–2008 йилларда Республикада
3,5–4,0 млн.т газоконденсат ишлаб чиқилди, кейинги йилларда табиий 
газ ишлаб чиқиш ўсиши билан уни қазиб олишга талаб ортмоқда.
Шунга боғлиқ ҳолда табиий газ ва газоконденсатдан нафақат матор
ёқилғиси сифатида фойдаланмасдан кимёвий хом ашё сифатида ҳам
самарали фойдаланилмоқда.
Ҳозирги вақтда қатор газни қайта ишлаш қурилмалари 
фойдаланишга топширилган (Мубарак, Кокдумалоқ ва бошқа), бу 
қурилмалар ёрдамида газоконденсат нефтни қайта ишлаш заводига 
юборилади ва ундан мотор ёқилғиси ишлаб чиқарилади.
Ҳозирги вақтда ишлаб турган газ конлари газоконденсатлари
ўзига хос хусусиятлари 5.7–жадвалда келтирилган. Жадвалдан
кўриниб турибдики, турли конлардан олинадиган газоконденсатлар
физик – кимёвий хоссалари ва углеводородлар таркиби ҳам сифати
ҳам чиқими бўйича фарқ қилади. Ҳамма конденсатлар қуйилиш 
ҳарорати пастлиги (–60
0
С кам) ва алангаланиш ҳарорати (–25
0
С) билан 
тавсифланади, ҳамда газоконденсатлар фракцион таркиби билан фарқ 
қилади.

---

5.7–жадвал