|
“ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР”
126
O’QUVCHI - QIZLAR SPORTIDA UZLUKSIZ TA’LIM TEXNOLOGIYALARINING AHAMIYATI
Kurbanov K.X., katta o’qituvchi, Buxoro davlat universiteti, Buxoro sh.
Mamlakatimizda jismoniy madaniyat va sportga bo’lgan e’tibor davlat darajasiga ko’tarilishi kundalik
hayotimizda o’z-o’rnini topmoqda.
2014-yilni “Sog’lom bola yili” deb e’lon qilinishi va uning dasturida keng qamrovli ishlarni
rejalashtirilganligi jamiyatda insonlar salomatligi va kamoliga e’tiborning bir namunasidir.
Sportchilar barkamol avlod tarkibidagi nufuzli shaxslar desa mubolag’a bo’lmaydi. Chunki ular ichida
Respublika shuhratini olamga keng tarqatayotgan yosh sportchi bolalardan va jahon hamda olimpiya
o’yinlarining ishtirokchilari, hatto sovrindorlari ham kam emas.
Qiz bolalar sporti qamrovi keng bo’lgan ijtimoiy-pedagogik jarayon sifatida bir qator muhim
muammolar bilan chambarchas bog’liqdir.
Shu sababdan O’zbekiston Respublikasi Prezidentining maxsus farmoni asosida (24.10.02) Respublika
hukumatining “O’zbekiston Bolalar sporti jamg’armasi faoliyatini tashkil etish to’g’risida” (30.10.02) qaror
qabul qildi. Bu qarorning amalga oshirilishi yuzasidan Prezident I.A.Karimov har yili nazarot va tekshirish
ishlarini o’z zimmasiga olganligi muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Qiz bolalar sporti negizi va tub ma’nosida keng qirrali ijtimoiy-pedagogik texnologiyalar mavjuddir.
Ularning asosiy yo’nalishlarini quyidagicha ifoda etish mumkin, ya’ni:
1. Jismoniy barkamollikka erishishda salomatlikni yaxshilash, jismoniy tayyorgarlikni ta’minlash va
sportga havasni uyg’otish;
2. Iqtidorli qiz bolalarni tanlash va sinov-tajribalar asosida ularni sportga jalb etish.
3. Qiz bolalarning xohishi va murabbiyning taklifi asosida tanlangan sporti bilan astoydil
shug’ullantirish.
4. Vatan, el-yurt oldidagi burch va vazifalarni sezish, ularga amal qilish his-tuyg’ulari hamda amaliy
faoliyatlarni tarbiyalash.
5. Ijobiy jihatdan shaxsiy xususiyatlarni o’stirish, ularni ma’naviy-ma’rifiy madaniyatga yo’naltirish;
6. Shaxsiy va jamoa (komanda) shuhratini oshirish yo’lida ijodkorlik va tashabbuskorlik bilan maqsadli
mehnat (mashq-trenirovka) qilishga odatlanish;
7. Respublika va Xalqaro sport musobaqalarida g’oliblikka erishish yo’llarida tartib-qoida va qonunlar
doirasida ish tutish, o’zboshimchalik, manmanlikka yo’l qo’ymaslik;
Shu sababdan ham qiz bolalar sportini tashkil qilish, sportchilar tayyorlash jarayonida quyidagi asosiy
faoliyatlarga e’tiborni kuchaytirish maqsadga muvofiqdir, ya’ni:
- har bir kasb-hunar mazmunida samarali natijalarga erishish bilan bir qatorda uning vorislarini
(davomchilar) tarbiyalash muhim o’rin egallaydi.
Qiz bolalar sporti, umuman sport olamida yuqori malaka va mahoratga erishish asosiy maqsad qilib
qo’yiladi. Shu bilan birga murabbiylik faoliyatlar sportchilarga singib boradi.
Pedagogik kuzatishlar, sportchi yoshlar, o’qituvchilar, murabbiylar va ota-onalar bilan o’tkazilgan
suhbatlar, savol-javoblar (anketa), ayniqsa “Umid nihollari” final sport musobaqalariga tayyorgarlik, ularni
o’tkazish natijalariga asosan ba’zi bir fikr-mulohazalarni bayon etish mumkin bo’ladi.
1.
Bolalar va o’smirlar sport maktablarida (BO’SM) shug’ullanganligi uchun sportga astoydil
qiziqadi (70-80%).
2.
Yaxshi natijalarga erishish va g’olib chiqish uchun sport musobaqalarida doimiy ravishda ishtirok
etadi (65-70%)
3.
O’qituvchi va murabbiylarning da’vati tufayli maktab va tuman sport musobaqalarida qatnashadi
(60-65%)
4.
Boks, kurash, futbol, sharqona yakka kurashlar va boshqa sport turlari bo’yicha taniqli
sportchilarga o’xshash sportchi bo’lishga intiladi (45-50%).
5.
O’zining o’qituvchisi va murabbiyiga o’xshash mutaxassis, kasb egasi bo’lishni istaydi (35-40%).
6.
Pedagogika, sport kollejlarida ta’lim olishga qiziqadi va tayyorgarlik ko’radi (25-30%).
7.
Kollejlarni a’lo diplom bilan tugatib, oliy ma’lumot olishga intiladi (20-25%).
8.
Oliy darajadagi kasb-hunar (sport) egasi bo’lsa BO’SMda murabbiy (10-15%), ta’lim
muassasalarida o’qituvchi (20-25%), sport tashkilotlarida rahbar (5-10%) bo’lish istaklari yo’q emas.
9.
Maktablarda jihozlar, kerakli asbob-uskunalar yetishmaydi (50-60%).
10.
Jismoniy madaniyat o’qituvchilari darslarni qiziqarli (futbol, basketbol mustasno) ravishda
o’tkazmaydi (60-70%).
11.
Gimnastika, harakatli o’yinlar, suzish, kurash, badiiy gimnastika va boshqa turlar bo’yicha darslar
tashkil etilmaydi, sayohatlar (turizm) o’tkazilmaydi (55-60%)
Do'stlaringiz bilan baham: |
