Бухоро давлат университети жисмоний маданият факультети


“ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР”



Download 3,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet162/374
Sana19.02.2022
Hajmi3,4 Mb.
#459411
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   374
Bog'liq
“Xotin – qizlar sporti imkoniyatlar va istiqbollar”

ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР” 
123 
угил болалар 16-17 ёшида балогатга етадилар. Бу давр кескин узгаришларга бой булганлиги сабабли 
усмирларнинг хулкида бир-бирига зид холатлар; гох болаларда серхаракатлилик, гох сусткашлик, гох 
жушкинлик, гох бушанглик, гохо ишга кучли хавас, гохида ишни пайсалга солиш, ужарлик килиш 
холатлари учрайди. 
Усмирлар ёши организм ва унинг кисмларининг максимал тезлик билан усиши, оксидланиш 
жараёнининг тезлашуви, организм функционал резервининг усиши, ассимулятор жараёнининг 
фаоллашуви, кескин эндокрин силжишлар, бош мия ва ички аъзолар морфологик жараёнининг 
функционал дифференциялашуви билан характерлидир. Усмирлик ёшида жинсий етилиш жараёни, 
тананинг жадал усиши кузатилади. Тана буйича бир йилда 4-7смга , 5смгача оёклар узайиши хисобига 
усади. Унинг огирлиги эса 3-6кг.га ошади. 
Угил болаларнинг буйига усиши 13-14 ёшга тугри келади, яъни тана узунлиги 7-9смга ортади, 
киз болаларда эса бу курсаткич 7-22см булиб, у 11-12 ёшга тугри келади. Киз болаларда усиш даври 
тезрок булгани учун (11-13 ёшда), уларда тана улчови хам каттарок булади. 13 ёшдаги кизлар угил 
болалардан огирлиги 3,3кг, буйиннинг узунлиги 1,8см, кукрак кафаси айланаси 2смлиги билан фарк 
килади. 
Усмирлик даврида тана аъзоларининг нотекис усиши кузатилади. Кул-оёклар танага нисбатан 
тезрок усади, бу тана пропорциясининг узгаришига олиб келади. Киз болаларда тана угил болаларга 
нисбатан узунрок, оёклар эса каттарок булади. 
Усмир болаларда суяк усиши тезлашади. Айникса кул ва оёкларнинг найсимон суяклари тез, 
умуртка пагонаси эса юкорига караб усади. Суяклар энига секинрок усади. Скелетнинг суякланиши 
давом этади, билакларда суякланиш тугриланади, эпифизар тогайларда ва умуртка дискларида эса 
секин-аста суякланиш пайдо булади. 
Шунга кура, мускул тукимасининг ривожланиши, суяк скелетининг усишдан оркада колиб 
кетиши ва кам харакатлилик сабабли умуртка погонасида коматнинг узгариши ёки умуртка 
погонасининг деформацияси кузатилади.
14-15 ёшда бугим богловчи аппарат мускул, тогай ва тукималар скелети мускулида юкори 
даражага етади. 13ёшга келиб тана огирлиги жуда тез ошади. Айникса мускул огирлиги угил болаларда 
13-14 ва киз болаларда 11-12ёшда интенсив ошади. 14-15 ёшга келиб, уз хусусиятларига кура 
мускуллар катталар мускулидан фарк килмайди. 
Шу билан бирга мускул кучи жинсий етилиши даражасига хам боглик. Бу даврда жисмоний 
машклар мускул кучи огирлигига нисбатан камрок усиши эътиборга олган холда белгиланиши керак. 
Усмирлик даврида жинсий аъзоларининг морфологик ва функционал ривожланиши тана 
огирлигининг усишига сабаб булади. 
Мутахассисларнинг фикрича, кизлар жисмоний тайёргарлигини оширишда бевосита уларнинг 
конституционал тузилишини хисобга олиш мухим ахамият касб этар экан. Шу билан бирга жисмоний 
тайёргарлик даражасини оширишда жисмоний кобилиятларнинг урни бекиёсдир. 

Download 3,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   374




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish