|
JAHON MIQYOSIDA TEMATIK PARKLARNING SHAKLLANISHI VA
BUXORO HUDUDIDAGI AHAMIYATI
Зиявиддинов Хабиб
Туризм кафедраси ўқитувчиси
Tematik park odatda istalgan vaqt va makon atmosferasini yaratish uchun
mo'ljallangan joylardir. Ular odatda do'konlarni, restoranlarni va boshqa
ko'ngilochar savdo do'konlarini o’z ichiga oladi. Tematik parklari kattalarga,
o'smirlarga va bolalarga birdek manzur keladi.
Tematik parklarga attraksionlar parki
yoki boshqa predmetga
yo‘naltirilgan parklar kiradi. Masalan, Pskov viloyatida Pushkin tog’lari
nomidagi Pushkin qo‘riqxonasi (Rossiya), ko‘ngilochar tematik parklariga
klassik misol — Disneylend (hamda Disneyvorld, YevroDisney va boshqalar).
Undan tashqari delfinariya, okeanarium, zooparklarning turli xillari va boshqa
keng omma, turistlar, bolalar va kattalarga atalgan turli xil ko‘ngilochar parklar
kiradi. Bunday parklardan biri 1955 yilda yaratilgan mashhur Disneylend edi.
Shu kabi joylar ochilishi uchun yana o’nlab yillar kerak bo’ldi. Bugungi kunda
turli xil parklar mavjud: ertakli, kinematografik, paleontologik va boshqa
ko’pgina parklar. Kattalarga ham u yerda kichiklarga qiziqarli bo’lgan kabi,
qiziqarli bo’ladi [1].
Hozirgi kunda tematik parklar butun dunyo aholisi uchun ijobiy fikrlar va
qiziqarli sarguzashtlarni eslatuvchi parklardir. Fikrimizning dalili sifatida Garri
Potter parki. Bugungi kunda Garri Potterning ikkita parki mavjud, va ularning
ikkalasi
ham
Amerikaning
Orlando
(Florida)
shahrida
joylashgan.
Birinchi parkda Xogsmid qishlog’i tasvirlangan. Ikkinchi parkda qiyshiq
torko’cha binolari va do’konlari hamda “Gringotts” banki joylashgan (1-rasm)
[2].
1-rasm
Manba:
https://odam.uz/Qiziqarli/butun-dunyodagi-kongilochar-tematik-parklar
Ikkinchi jahon urushidan so'ng, turizm eng jadal rivojlanayotgan
tarmoqlardan biriga aylandi. Turistik yo'nalishlarning yangi shakli sifatida,
Tematik Park, turizmni rivojlantirishning an'anaviy modellari orqali samarali
tarzda buziladi. Garchi tarix juda qisqa bo'lsada, lekin iqtisodiyot rivojlanishi
155
bilanoq ko'ngil ochish konsepsiyasi o'zgargan, tematik parki tez rivojlana
boshladi va turizm sohasidagi yangi yulduzga aylandi. Dunyo bo'ylab yuzlab
tematik parklari mavjud bo'lib, ularning sifati va mashhurligi har tomonlama
o'zgarib turadi. AQSh, etakchi tematik parki bozori bo'lib qolmoqda va Disney
va Universal gigantlari uyi hisoblanadi. 1955 yilda Disneylend ochilib, birinchi
rasmiy "Tematik parki" bo'ldi [3].
O'yin-kulgi parklari global o'yin-kulgi va dam olish sanoati muhim
ahamiyatga ega. Ikkinchisi suv parklari, ko'ngilochar parklar va tematik
parklarga bo'linadi. Demografik o'zgarishlar va iqtisodiy va ijtimoiy manzara tez
rivojlanishi o'yin parki bozorini shakllantiradi. Misol uchun, IAAPA'ya ko'ra,
Qo'shma Shtatlarda, 18 yoshga ostida bolalar, halkalar va inversiyonlar o'z
ichiga olgan surma ruxsat berilmaydi. Shu sababli, turli bog'lar kattalar uchun
sarguzasht va hayajonli sayohatlarni boshladilar. Bu nafaqat bolalar orasida,
balki kattalar orasida ham o'yin-kulgilarni mashhur qilishiga olib keldi. Yoshga
asoslangan demografik jihatdan ushbu o'zgarish yoshlar va ularning ota-
onalarini jalb qilish uchun sanoat tomonidan amalga oshirildi.
Ayniqsa, Yevropa va Osiyo-Tinch okeani mintaqasidagi global o'yin
parklari bozorining kengayishi bozorning o'sishiga ijobiy ta'sir ko'rsatadigan
asosiy omillardan biri hisoblanadi. Misol uchun, Disneyning turli xil
qit'alaridagi butun dunyo bo'ylab teatr parklari tashkil etilgan. Bundan tashqari,
bunday parklar har yili millionlab mehmonlarni jalb qiladi. Themed
Entertainment Association (TEA)ning xabar berishicha, Disneylend Kaliforniya
18,3 million mehmonni, Tokio Disneylend esa 2017 yilda 16,8 million
mehmonni qabul qilgan[4].
Yuqorida ta’kidlab o’tilgan ma’lumotlar va statistikalarni inobatga olgan
holda, Buxoro hududida tematik, ko’ngil-ochar parklarni shakllantirish
hududning jozibadorligini oshirishda xizmat qiladi. Xususan, Buxoro shahrida
joylashgan “Eski shahar” hududini tematik ruhda va asl qiyofasini saqlagan
holda shakllantirish, hududda tashrif buyuradigan mehmonlarni qoniqish
ko’taradi va barcha yosh segmentlari uchun juda qulay makon sifatida xizmat
qiladi.
Umuman olganda Buxoro hududida 2018 yil mobaynida tashrif
buyurganlar soni 203100 kishidan ortgan bo’lsa, joriy yilda bu ko’rsatkich
244500 kishidan oshishi kutilmoqda [5]. Bu esa hududda kelgusi yillarda
turistlarning soni oshishi, turistik infrastrukturani rivojlantirishda va shu bilan
birga ko’ngil-ochar joylarni ko’paytirish zamin yaratadi.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, jahon miqyosida tematik parklarga
bo’lgan talabni oshishi va jozibali joylarning soni shiddat bilan o’sib bormoqda.
Shuningdek, danyo aholisining daromadi oshishi, ularning ma’naviy dam olish
uchun imkon yaratadi. Shunda qaysi davlatning aholisi yuqori daromad olishi
shu davlatning sayohatga bo’lgan ehtiyojini oshishiga olib keladi. Xususan,
Buxoro hududida ham xuddi shunday ko’rsatkichlarni oshishi va keladigan
156
turistlarning oshishi, hududda tematik parklarni rivojlantirish maqsad muvofiq
bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
