Бухгалтерия ҳисоби назарияси

Инвести-
циялар 
қиймати
Номинал 
қиймати
Эмиссия
қиймати
Курс 
(бозор) 
қиймати
Ликвидация 
(ҳисобдан 
чиқариш) 
баҳоси
Ҳисоб 
қиймати

---

166 

қайта баҳолашни ҳисобга олган қийматда; 

қимматли қоғозлар портфели асосида аниқланадиган харид ва жорий 
қийматлар юзасидан энг кам баҳолашда. 
Узоқ муддатли молиявий инвестицияларни қайта баҳолашни амалга 
ошириш учун қайта баҳолашлар даврийлиги аниқлаб олиниши зарур. Бунда 
қайта баҳолашнинг якка тартибдаги усули қўлланилади. 
Қайта баҳолаш натижасида узоқ муддатли молиявий инвестициялар 
қийматининг ошиб кетиши 8510-«Активларни қайта баҳолаш бўйича 
тузатишлар» ҳисобварағида, камайиши эса қўшимча баҳолаш чегарасида 
резерв капиталининг камайтирилиши ёки аввалги қўшимча баҳолашдан 
ошган суммада-харажат сифатида ҳисобга олинади. 
Агар узоқ муддатли молиявий инвестицияларнинг қайта баҳоланиши 
натижасида дастлаб камайиш, кейин эса кўпайиш юз берган бўлса, у ҳолда 
узоқ муддатли молиявий инвестициялар қийматининг аввалги камайиш 
суммаси қайта тикланиши лозим бўлади. Тикланиши лозим бўлган сумма 
қабул қилинган ҳисоб сиғсатига мувофиқ даромад ёки тақсимланмаган 
фойдага киритилади. 
Узоқ муддатли молиявий инвестициялар ўз қийматининг бир қисмини 
йўқотган ҳолларда (яъни, инвестициялар баҳосининг пасайиш жараёни юз 
берганида) уларнинг баланс қиймати қайта кўриб чиқилиши керак. 
14.6. Қимматли қоғозлар ва уларнинг ҳисоби. 
1993 йил 2 сентябрда қабул қилинган Ўзбекистон Республикасининг 
«Қимматли қоғозлар ва фонд биржалари тўғрисида»ги қонунига мувофиқ 
«
Қимматли қоғозлар
- бу уларни чиқарган шахс билан уларнинг эгаси 
ўртасидаги мулкий ҳуқуқларни ёки қарз муносабатларини тасдиқловчи, 
дивиденд ёки фоиз кўринишида даромад тўлашни ҳамда ушбу ҳужжатлардан 
келиб чиқадиган ҳуқуқларни бошқа шахсга бериш имкониятини назарда 
тутувчи пул ҳужжатларидир». Юқорида қайд этилган қонунга кўра, 
қимматли қоғозларга:

акциялар; 

облигациялар; 

хазина мажбуриятлари; 

депозит ва хазина сертификатлари; 

векселлар; 

ҳосилавий қимматли қоғозлар киради.