Bugungi kunda dunyo miqiyosida oziq-ovqatga bo‘lgan ehtiyojning ortib borishi, ichki suv havzalari biologik potensialidan, jumladan, baliq resurslaridan oqilona foydalanishni taqozo etmoqda



Download 7,56 Mb.
bet9/22
Sana21.07.2022
Hajmi7,56 Mb.
#834797
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22
Bog'liq
Fozilov

3-jadval. O‘zbekiston suv havzalaridagi asosiy ov ahamiyatiga ega baliqlar
ro‘yxati.



Baliq turi

Baliqning ilmiy nomlanishi

1

Zog‘ora (sazan)

Cyprinus carpio

2

Oq sla

Stizostedion lucioperca

3

Sharq oqchasi

Abramis brama orientalis

4

Laqqa

Silurus glanis

5

Kumush tobonbaliq

Carassius auratus gibelio

6

Oq amur

Ctenopharyngodon idella

7

Oq do‘ngpeshona

Hypophthalmichthys molitrix

8

Ilonbosh

Channa argus

Iqlimlashtirish - tirik organizmlarning (inson, hayvon, o‘simlik) geografik jihatdan o‘zgargan yashash sharoitiga (asosan iqlim sharoitiga) moslashishi. Iqlimlashtirish jarayoni odatda uchta fazadan iborat bo‘ladi – bular: introduksiya; yangi sharoitga moslashuv va yangi ekologik nishani egallash; tabiiylashish. Qadimda odamlar o‘zlari bilan ongsiz ravishda turli o‘simliklarning urug‘larini va uy hayvonlarini bir joydan ikkinchi joyga ko‘chirib keltirganlar. Bu jarayon uzoq vaqtlargacha stixiyali tarzda sodir bo‘lib kelgan. Biologik va ayniqsa ekologik bilimlar to‘plana borgan sari o‘simlik va hayvonlarni iqlimlashtirish ishlariga ilmiy tarzda yondashish yuzaga kela boshladi.


Iqlimlashtirish deyilganda organizmlarning o‘z areallaridan tashqaridagi yangi yashash muhitiga moslashishi tushuniladi. Introduksiya – bu inson tomonidan organizmlarning yangi suv havzasiga olib o‘tilishidir va bunda ushbu jarayonning natijasi e’tiborga olinadi. Iqlimlashtirish faqat introduksiya qilingan individlarning yashab qolishi va ko‘payishi bilangina xarakterlanmaydi, balki kelgusi avlodlarning normal rivojlanishi ya’ni turning naturallashishi bilan ham xarakterlanadi. Iqlimlashtirilayotgan ob’ektning introduksiyadan to naturallashishgacha bo‘lgan davri inkubatsiya, moslashish va flyuktuatsiya kabi fazalardan iborat bo‘ladi.
O‘zbekistondagi suv resurslarining xalq xo‘jaligidagi ahamiyatini baholash ancha qiyin. Dehqonchilikda suv resurslaridan irrigatsion maqsadlarda samarali foydalanish uchun birinchi navbatda regiondagi suv havzalarini ratsional va kompleks tarzda ekspluatatsiya qilish nazarda tutiladi. So‘nggi o‘n yilliklarda respublikamizdagi mavjud suv resurslaridan kompleks foydalanish muammolarini hal qilish uchun asosiy e’tibor irrigatsiya maqsadlariga qaratildi va bu boshqa sohalarga ma’lum darajada salbiy ta’sir qila boshladi, xususan baliqchilik sohasiga ham. Antropogen omilning regiondagi suv havzalariga ko‘p tomonlama kuchli ta’siri kuzatilmoqdaki, bu o‘z navbatida ushbu o‘ziga xos ekosistemalarda yashovchi gidrobiontlarning hayotiga o‘z ta’sirini o‘tkazib kelmoqda. Deyarli barcha suv havzalari ma’lum darajada inson tomonidan boshqarilib kelinmoqda. Ayniqsa tog‘ oldi va tekislik joylardagi suv havzalari intensiv tarzda qishloq xo‘jaligida hamda ishlab chiqarishning turli sohalarida foydalanib kelinmoqda. Natijada suv havzalari qishloq xo‘jaligi va ishlab chiqarish korxonalari chiqindilari bilan ifloslanmoqda, ularning gidrologik va gidroximik holati hamda trofikasi buzilmoqda. Bularning barchasi suv havzalarining biologik holatini yomonlashuviga olib kelmoqda hamda ularning baliqchilikdagi ahamiyatini pasaytirib yubormoqda.
Baliqchilik iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik turlarga bo‘lingan.

  1. Iqtisodiy maqsad. Ishlab chiqaruvchilar foydasini oshirish; eksportdan daromad olish;

  2. Ijtimoiy maqsad. Kam ta’minlangan oilalar turmush darajasini oshirish va oziq-ovqat taqchilligi muammolarini bartaraf etish; qishloq xududlarida iqtisodiy imkoniyatlarni va bandlikni oshirish, aholining daromadini ko‘paytirish.

  3. Ekologik maqsad. yer, suv va genetik resurslarni qo‘riqlash, qo‘llab - quvvatlash va samaradorlikni oshirish.



Download 7,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish