Bufer eritmalarni xalq va qishloq xo`jaligida ahamiyati. Reja

. Kuchsiz kislota va kuchsiz asos ularning tuzidan iborat buffer tizim.

• . Kuchsiz kislota va kuchsiz asos ularning tuzidan iborat buffer tizim.
• Bufer eritmaga kuchli kislota, masalan нсi ta‘sir ettirilsa suv va to’z hosil bo’ladi.
• Nh4ci + hci =2NH4ci + H2O
• Nh4OH
• Yoki ionli ko’rinishda NH4ОН + Н+ ® NH4+ +Н2О
• Yuqorida yozilgan tenglamalar asosida bufer eritma xar qanday miqdordagi kislota yoki ishqor ta‘siridan ham o’zining рн qiymatini saqlab qoladi degan xulosa kelib chikmaydi. Eritmalarning buferligini ulchash uchun bufer sigimi degan tushuncha kiritilgan. Bufer eritmalarning sigimi qancha katta bo’lsa, u shuncha ko’p miqdordagi kislota yoki ishqor ta‘siridan o’z рн qiymatini saqlay oladi.

Kuchsiz asos va uning tuzidan iborat buffer tizim.

• Kuchsiz asos va uning tuzidan iborat buffer tizim.
• Klassik nazariya bo`yicha bufer eritmalar-bu kuchsiz kislota va uning bir ismli tuzi yoki kuchsiz asos va uning bir ismli tuzi eritmalari, yoki ko`p protonli kislota tuzlari aralashmasidir.
• Bufer eritma vazifasi -eritma pH ini eritmaga oz miqdorda kuchli kislota yoki asos kiritilganda , suv bilan suyultirilganda doimiy holda o`zgartirmasdan ushlab turi
• shidir. Agar suvda eritilgan moddada suv molekulasiga nisbatan protono-donorlik xususiyati kuchsizroq bo`lsa, u holda eritilgan modda suvli eritmada asos xossasini namoyon qiladi:
• CH3COOH+ H2O  CH3COO- + N3O+ (3)
• kisl.1 + asos.2  asos.1 + kisl.2.
• NH3 + H2O  NH4+ + OH- (4)
• asos.1 + kisl.2  kisl.1 + asos.2.

Bufer eritmalarning biologik ahamiyati.
Kationlar birikmalarining biologik ahamiyati. Birinchi analitik guruh kationlarining birikmalari muxim biologik ahamiyatga ega. Ularning xlorid, nitrat, sulfat va qarbonat tuzlari tuprokdan suvga tez o’tadi. Shurlangan tuprok tarkibida xususan NaCI , Na2SO4 va NaHCO3 tuzlari kup miqdorda uchraydi.

O’simliklar uchun eng xavflisi NaHCO3 tuzidir. К+ hamda NH+4 kationlari mineral o’g’itlar tarkibiga kiradi. O’simlik kaliysiz o’sa olmaydi. Bu kationlar NH4H2PO4 , (NH4)2HPO4, (NH4)3PO4, NH4NO3, (NH4)2SO4, KNO3, KCI va K2SO4 tuzlari holida o’g’it sifatida ishlatiladi.