Budjet hisobi va g’aznachilik ishi” kafedrasi “budjet hisobi” Fanidan O’quv–uslubiy majmua

7.Davlat budjeti ijrosi bo’yicha budjet hisobini tashkil etishning horij tajribasi
Buyuk Britaniya davlatini g'aznachilik faoliyatini to'rt tarmoqqa ajratsa bo'ladi: davlat xarajatlari; moliya; iqtisodiyot (halq ho’jaligi); davlat va fuqarolik xizmati.
Davlat xarajatlari. Buyuk Britaniya budjet ijrosida g'aznachiligini an'anaviy vazifasi davlat pul mablag'larini, hukumat idoralari va xizmatlar ya'ni, xarajatlarni nazorat qilishdan iborat. G'aznachilik nafaqat hukumat xarajatlari uchun, balki (asosan davlat) davlat korporatsiyalari va mahalliy hokimiyat organlari, shu jumladan, butun davlat sektori uchun javobgar bo'ladi.
Moliya.G'aznachilik faoliyatining moliyaviy tomoni . va moliyaviy bitimlar, bozorlar va institutlar (birgalikda daromadi va daromad bo'limi bilan) hukumatning budjet siyosatiga taalluqlidir.G'aznachilik faoliyati mablag’larni ta’minlanishini (pul ta'minoti), foiz stavkalari, valyuta kurslari, davlat qarzini boshqarishni o'z ichiga oladi.
Iqtisodiyot. Iqtisodiy sektor (iqtisodiyot) qisqa va o'rta muddatli prognozlash va tahlil bilan shug'ullanadi. Bu faoliyat yaqindan G'aznachilik faoliyatining boshqa barcha jihatlari bilan bog'liq.
Davlat fuqarolik xizmati. Bunda g'aznachilikni jamoat ishlari boshqarmasi tomonidan mehnat resurslari, ish haqi va pensiya to'lovlarini sohasi uchun javobgar bo'ladi..
Hukumat jadvaliga amal qilishda har yili g'aznachilik uchun tayinlangan markaziy vazifa - bu budjetdir. Budjetinituzish vaqtida barcha ijtimoiy xarajatlar va asosiy masalalar hal qilinadiso’ngra chop etiladi.
G'aznachilik butun yil uchun iqtisodiy prognozni hisoblaydid.Bahor, yoz va kuzda uch to'liq prognoz hisobotlarni yakunlanadi. G'aznachilik yil uchun ikki prognozlarni e'lon qilishi lozim; bittasi budjet bilan birga chop etilgan va boshqasi kuz hisobotning asosini tashkil etadi.
Davlat g'aznachiligini asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi:
-qayta ishlash , Davlat budjetinituzish va ijrosi;
- qayta ishlash va moliyaviy siyosatini amalga oshirish;
- ichki soliqlar , bojxona va aktsiz soliqlarini ustidan;
- moliyaviy va iqtisodiy prognozlash;
- davlat xarajatlarini rejalashtirish va nazorat qilish, budjet balansini qo'llab-quvvatlash, budjetini o'z vaqtida va samarali muvofiqlashtirish, moliyaviy va budjet hisobotlarni tuzish va jamoat harajatlarini deklaraziyasini, kuzgi hisobotni parlamentnii tekshiruviga taqdim eish:
- Angliya banki tomonidan amalga oshirilayotgan pul-kredit siyosatinii shlab chiqish;
- Monitoring vapul-kredit tizimi tendentsiyalarini tahlil qilish;
Buyuk Britaniya davlat g'aznachiligi bir yilda uch marta iqtisodiyot (talab, ishlab chiqarish, daromad, xarajatlar, iste'mol, investitsiya, import, eksport, inflyatsiya, ishhaqi, ish, ishsizlik, foizstavkalari, savdobalansi, vaboshqalar), asosiy yo'nalishlarini sharhini olib boradi va 18 oy ko’rsatkichlarini prognozqiladi.
Bu prognozlar(rejalar)asosida, valyuta operatsiyalari, valyuta kurslari, foiz stavkalari, ha bir yilning birinchi uch oyida ko'rib va​​ bahorda yillik budjet bilan muvofiqlashtirib boriladi.. O'rta muddatli prognozlash natijasida 3-4 yil uchun rejalar ishlab chiqiladi.